علائم تب كريمه كنگو
مثبت زندگی: تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو (CCHF) باعث شیوع تب شدید خونریزی ویروسی میشود. این ویروس در درجه اول از طریق کنهها و حیوانات دام به افراد منتقل میشود. انتقال انسان به انسان میتواند ناشی از تماس نزدیک با خون، ترشحات، اندامها یا مایعات بدن افراد آلوده باشد.
تب خونریزی کریمه کنگو (CCHF) یک بیماری گسترده است که توسط ویروس کنه (ویروس نایرو) از خانواده Bunyaviridae ایجاد شده است. میزبان ویروس CCHF شامل طیف گستردهای از حیوانات وحشی و خانگی مانند گاو، گوسفند و بز است. بسیاری از پرندگان در برابر عفونت مقاوم هستند اما شترمرغها مستعد هستند.
حیوانات به دلیل نیش کنههای آلوده، آلوده میشوند و ویروس حدود یک هفته پس از عفونت در جریان خون آنها باقی میماند و این امکان را میدهد که وقتی پشه یا کنه دیگر نیش میزند چرخه حیوانات نیز ادامه یابد. اگرچه تعدادی از گونههای کنه قادر به آلوده شدن به ویروس CCHF هستند، اما کنههای جنس هیالوما بردار اصلی هستند.
روش انتقال
ویروس CCHF یا با نیش کنه یا از طریق تماس با خون یا بافت حیوانات آلوده در طی و بلافاصله پس از ذبح به افراد منتقل میشود. بیشتر موارد در افراد درگیر در صنعت دامداری مانند کارگران کشاورزی، کارگران کشتارگاه و دامپزشکان رخ داده است.
انتقال انسان به انسان میتواند ناشی از تماس نزدیک با خون، ترشحات، اندامها یا مایعات بدن افراد آلوده باشد. عفونتهای ناشی از بیمارستان نیز میتواند به دلیل ضدعفونی نامناسب تجهیزات پزشکی، استفاده مجدد از سوزن و آلودگی وسایل پزشکی رخ دهد.
علائم تب کنگو
طول دوره نهفتگی بستگی به نحوه آلوده شدن به ویروس دارد. به دنبال عفونت توسط نیش کنه، دوره نهفتگی معمولاً یک تا سه روز و حداکثر نه روز است. دوره نهفتگی پس از تماس با خون یا بافتهای آلوده معمولاً پنج تا شش روز است و حداکثر 13 روز ثبت شده است.
شروع علائم تب کنگو به صورت ناگهانی، همراه با تب، میالژی (درد عضله)، سرگیجه، درد و سفتی گردن، کمردرد، سردرد، درد چشم و فوتو فوبیا (حساسیت به نور) وجود دارد. علائم زودهنگام ممکن است حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم و گلودرد وجود داشته باشد به دنبال آن نوسانات شدید و سردرگمی ایجاد میشود. بعد از دو تا چهار روز، اضطراب ممکن است با خواب آلودگی، افسردگی و خستگی عوض شود.
سایر علائم بالینی شامل تاکی کاردی (ضربان قلب سریع)، لنفادنوپاتی (غدد لنفاوی بزرگ شده) و بثورات شکمی (بثورات ناشی از خونریزی در پوست) است. گربه ممکن است جای خود را به بثورات بزرگتر بنام اکیموز و سایر پدیدههای خونریزی بدهد. معمولاً شواهدی از هپاتیت وجود دارد و بیماران شدید ممکن است بدتر شدن سریع کلیه، نارسایی ناگهانی کبد یا نارسایی ریوی بعد از روز پنجم بیماری را تجربه کنند.
میزان مرگ و میر ناشی از CCHF تقریباً 30٪ است که مرگ در هفته دوم بیماری رخ میدهد. در بیمارانی که بهبود مییابند، بهبود به طور کلی از روز نهم یا دهم پس از شروع بیماری آغاز میشود.
راههای درمان
مراقبتهای حمایتی عمومی با درمان علائم، رویکرد اصلی مدیریت تب کنگو در افراد است.
داروی ضد ویروسی ربابیرین برای درمان عفونت CCHF با فواید ظاهری استفاده شده است. هر دو فرمولاسیون خوراکی و داخل وریدی به نظر میرسد مؤثر است.
کنترل تب کنگو در حیوانات و کنهها
پیشگیری یا کنترل تب کنگو در حیوانات و کنهها دشوار است زیرا چرخه کنه تا حیوانات معمولاً بدون توجه انجام میشود و عفونت در حیوانات اهلی معمولاً مشهود نیست. هیچ واکسنی برای استفاده در حیوانات موجود نیست.
اگرچه یک واکسن مشتق از مغز موش غیرفعال علیه CCHF در مقیاس کوچک در شرق اروپا ایجاد و مورد استفاده قرار گرفته است، اما در حال حاضر هیچ واکسن ایمن و مؤثر برای استفاده انسان در دسترس نیست.
در صورت عدم وجود واکسن، تنها راه کاهش عفونت در افراد، آگاهی از عوامل خطر و آموزش مردم در مورد اقدامات انجام شده برای کاهش قرار گرفتن در معرض ویروس است.
توصیههای بهداشت عمومی برای کاهش خطر انتقال کنه به انسان:
• لباس محافظ (آستین بلند، شلوار بلند) بپوشید.
• لباسهای رنگی بپوشید تا امکان تشخیص آسان کنهها روی لباس فراهم شود.
• از اسیدکشهای تأیید شده (مواد شیمیایی برای از بین بردن کنه) بر روی لباس استفاده کنید.
• از مواد دافع تأیید شده روی پوست و لباس استفاده کنید.
• به طور مرتب لباس و پوست را بررسی کنید. در صورت یافتن کنه آنها را حذف کنید.
• به دنبال از بین بردن یا کنترل آلودگیهای کنه بر روی حیوانات در اصطبلها و انبارها باشید.
• از رفتن به مناطقی که کنهها به وفور وجود دارد و فصلی که بیشترین فعالیت را دارند، خودداری کنید.
کاهش خطر انتقال حیوان به انسان:
• هنگام دست زدن به حیوانات یا بافتهای آنها، بخصوص در هنگام کشتار در کشتارگاهها یا در خانه از دستکش و سایر لباسهای محافظ استفاده کنید.
کاهش خطر انتقال انسان به انسان در جامعه:
• از تماس فیزیکی نزدیک با افراد آلوده به CCHF جلوگیری کنید.
• هنگام مراقبت از افراد بیمار، از دستکش و تجهیزات محافظ استفاده کنید.
• بعد از مراقبت از بیمار یا مراجعه به افراد بیمار مرتباً دستها را بشویید.
کنترل عفونت در بیماستانها :
• کارمندان مراقبتهای بهداشتی که مراقب بیماران مشکوک یا تأیید شده تب کنگو هستند، باید اقدامات احتیاطی استاندارد در مورد کنترل عفونت را انجام دهند. این موارد شامل بهداشت دستها، استفاده از تجهیزات محافظتی شخصی، روشهای تزریق ایمن و اقدامات دفن ایمن است.
• به عنوان یک اقدام احتیاطی، کارکنان مراقبتهای بهداشتی که مراقبت از بیماران را بلافاصله در خارج از منطقه شیوع CCHF انجام میدهند باید اقدامات احتیاطی استاندارد در مورد کنترل عفونت را نیز انجام دهند.
• نمونههای گرفته شده از افراد مشکوک به تب کنگو باید توسط پرسنل آموزش دیده که در آزمایشگاههای مجهز کار میکنند تهیه شوند.