مثبت زندگي: در حال حاضر دیابت نوع ۲ به عنوان یک بیماری غیرواگیر شایع در جهان از جمله ایران مطرح است که متاسفانه روز به روز بر افراد مبتلا افزوده می‌شود. حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد جمعیت کشور مبتلا به دیابت هستند که در برخی شهرها از جمله یزد این آمار بالاتر است. البته این آمار فقط مربوط به افرادی است که تشخیص دیابت برای آنها انجام شده، چراکه برخی افراد مبتلا به دیابت یا در مرحله پیش از دیابت، احتمالا از وضعیت خود اطلاعی ندارند.
نحوه تشخیص دیابت
تشخیص دیابت نوع ۲ به عنوان شایع‌ترین نوع این بیماری با انجام تست‌های آسان قند خون ناشتا یا قند خون دو ساعته، می‌توان شرایط فرد را از لحاظ وجود دیابت نوع ۲ به‌راحتی بررسی کرد. نوع تغذیه و فعالیت بدنی افراد به عنوان عوامل محیطی نقش بسیار اساسی در بروز این بیماری ایفا می‌کنند.
نقش مواد غذایی در بروز بیماری
الگوی غذایی ناصحیح در طولانی مدت، افراد را در معرض ابتلا به بیماری‌های مزمن شایع از جمله دیابت قرار داده و بخصوص در جامعه شهری این معضل شایع‌تر است. در الگوی غذایی موثر در بروز دیابت، مصرف سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات و لبنیات کاهش یافته و قند، شکر و چربی بسیار در لیست مصرف افراد قرار گرفته که این شکر و چربی اشباع به وفور در محصولاتی همچون شیرینی‌جات، انواع کیک‌ها، نوشیدنی‌های صنعتی و غذاهای فراوری شده استفاده می‌شود.
مصرف غذاهای آماده در افراد بخصوص در جوانان ایرانی بسیار شایع شده است، همچنین تمایل بالای افراد به مصرف غذاهای نشاسته‌ای از جمله غلات تصفیه شده (نان لواش و …) و همچنین برنج دیده می‌شود که این انتخاب‌های نامناسب افراد را دچار چاقی کرده و متعاقبا احتمال افزایش مقاومت به انسولین و بروز دیابت افزایش می‌یابد.
تغذیه و رژیم درمانی نه تنها در پیشگیری دیابت، بلکه در مدیریت و کنترل این بیماری نیز نقش بسیار حیاتی را ایفا می‌کند.
سه رکن اساسی در کنترل دیابت
سه رکن اساسی در کنترل دیابت، تغذیه و رژیم درمانی و فعالیت بدنی هستند که متاسفانه بخش عمده‌ای از بیماران دیابتی از انجام آن خودداری می‌کنند. اگر افراد مبتلا به دیابت برای تغذیه مناسب زیرنظر متخصصین تغذیه اقدام نکنند، قطعا دارودرمانی به تنهایی به کنترل و مدیریت دیابت کمکی نخواهد کرد و فرد با گذشت مدت کوتاهی در معرض بروز عوارض مختلف از جمله آسیب‌های مربوط به عروق کلیه، عروق چشم، عروق قلب و عروق محیطی قرار می‌گیرد که در این صورت کیفیت زندگی افراد کاهش یافته و احتمال مرگ و میر بالاتر می‌رود.
ضمن اینکه عدم توجه به الگوی غذایی مناسب باعث می‌شود فرد خیلی زودتر از حد انتظار به دریافت انسولین علاوه بر داروهای خوراکی نیاز پیدا کند.
نکات کلیدی در رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت
رژیم غذایی روزانه دیابتی‌ها باید به گونه‌ای باشد که اولا دریافت‌های غذایی فرد در سه وعده اصلی و سه میان وعده بین آنها تقسیم شود. این کار بخصوص برای توزیع دریافت غذاهای نشاسته‌ای در وعده‌های طی روز اهمیت ویژه‌ای دارد، چراکه با این کار به بیمار دیابتی کمک می‌شود که از نوسانات قند خون او در طول روز هم به صورت افزایشی و هم کاهشی جلوگیری شود.
تنظیم مناسب زمان مصرف وعده‌های اصلی و میان وعده‌ها نکت مهم بعدی است. این تنظیم باید شکل ثابتی در طول هفته داشته باشد (یعنی مثلا صبحانه در روزهای مختلف در یک ساعت معین مصرف شود) و هم اینکه فواصل بین وعده‌ها نیز باید بطور ثابت نگه داشته شود. همچنین در طول هفته و ماه بطور مکرر کم و زیاد نشود.
اهمیت مراجعه بیمار دیابتی به متخصص تغذیه
متخصص تغذیه برای فرد یک رژیم غذایی با انرژی متعادل همراه با کفایت مواد مغذی و تنوع رژیمی در نظر می‌گیرد و طبق آن، فرد دریافت‌های غذایی مورد نیاز خود از گروه‌های غذایی شامل میوه، سبزیجات، حبوبات و مغزها، گروه گوشت و پروتئین، لبنیات و گروه غلات را براساس مقدارهای تعیین شده دریافت می‌کند.
در این صورت هم نیازهای غذایی فرد تامین شده و هم از افزایش قند خون و افزایش وزن جلوگیری می‌شود. این روش تغذیه به کنترل مناسب دیابت و حفظ کیفیت زندگی فرد کمک کرده و از بروز عوارض مختلف دیابت جلوگیری می‌کند.
