چرا در فصل بهار شادتر هستیم؟
مثبت زندگی: بالاخره زمان آن فرا رسیده که از خواب زمستانی برخیزیم، ژاکتها و بافتنیها را در کمد بگذاریم، حال و هوای گرفته و افسرده را از خود دور کنیم و بهار را به آغوش بگیریم. در عرض چند روز زمین به ظاهر مرده به زندگی برمیگردد، آسمان آبیتر شده، صبحها روشنتر و هوا گرمتر میشود و به زبان سادهتر انگار همه چیز بهتر به نظر میرسد. تا به حال شده در فضای سبز بنشینید و همانطور که از آب و هوای دلنشین بهاری لذت میبرید و به مردمی که در نور خورشید با خوشحالی این طرف و آن طرف میروند نگاه میکنید، از خود بپرسید چرا در فصل بهار شادتریم؟ چه اتفاقی در بدن، مغز و هورمونهای ما میافتد که در این فصل بیشتر حس خوشحالی و سرزندگی داریم؟
مقالهای که در مجله علوم شناختی به چاپ رسیده است اینطور بیان میکند که: هوای دلپذیر و خوب، خلق و خو را بهبود میبخشد و شناخت و ادراک ما را افزایش میدهد. چنین نتیجهای ثابت میکند بین هوای خوب و حال خوب رابطهای وجود دارد. اما این رابطه ناشی از چیست؟ به لحاظ علمی؛ باید از دیدگاههای مختلف به این سوال پاسخ داد اما شاید سادهترین توضیح این باشد: گرما + نورخورشید = شادی!
تنبلی بهاره
اگر از یک پزشک معمولی بپرسید چرا به طور ناگهانی در روزهای اخیر احساس بهتری دارید، احتمالا جواب خواهد داد: «تنبلی بهاره»! تعجب نکنید. «تنبلی بهاره» ترکیبی متضاد از دو کلمه است چون در واقع بدن شما در شرایط بسیار خوبی به سر میبرد. انسانها همیشه به آب و هوایی حساس بودهاند و طی تغییرات فصلی بخشهای مختلفی از مغزشان فعال میشود.
اما اگر درباره تب بهاره اطلاعات بیشتری میخواهید باید به سراغ یک متخصص غدد درونریز برویم. متخصصان غدد درونریز درباره هورمونها مطالعه میکنند و از نظر آنها تب بهاره ناشی از تغییر تعادل هورمونی بدن به دلیل اشعه خورشید است. زمانی که در روزهای بهاری نور آفتاب بیشتر میتابد، غده کاجی مغز واکنش نشان داده و به مغز میگوید ترشح هورمون ملاتونین یا هورمون خواب را متوقف کند. در همین حین، سطح سروتونین؛ هورمونی که موجب شادی میشود در روزهای آفتابی افزایش مییابد. ترکیب این تغییرات در سطح هورمونی موجب میشود پر جنب و جوشتر شویم.
اگر میخواهید بدانید دقیقا چه نیرویی در نور وجود دارد که باعث این تغییرات میشود، باید سری به علم روانشناسی بزنیم تا بفهمیم چرا هوای خوب حال خوبی به دنبال دارد. طبق نظر روانشناسان دلیل این موضوع به سطح نور مرئی مربوط است. انسانها به طور طبیعی طوری برنامهریزی شدهاند که در نور روز فعالتر باشند و در تاریکی شب استراحت کنند.
بنابراین رفتار و فعالیت انسانها در روزهای بهاری که طولانی تر و پر نورتر هستند، تغییر میکند. ما بشدت نسبت به نور واکنش نشان میدهیم و موجوداتی اجتماعی نیز هستیم بنابراین وقتی در روزهای بهاری تعداد بیشتری از مردم بیرون از خانههایشان هستند، ناخودآگاه ترغیب میشویم که به آنها بپیوندیم.
علاوه بر این ساعت داخلی بدن که ریتم روزانه و شبانه بدن را کنترل میکند (چرخه ۲۴ ساعته دما، ترشح هورمونی و خواب بدن)، به طور فیزیولوژیکی و به طور مستقیم تحت تاثیر نور خورشید است. برای انسانها نور درخشان صبحگاهی، سیگنال بسیار مهمی برای هماهنگی بدن در طول شب و روز است. بنابراین به محض اینکه روزها طولانیتر و میزان تابش نورخورشید در طول روز؛ بیشتر میشود، مردم کمتر میخوابند و کمتر میخورند اما از سوی دیگر کمتر احساس افسردگی دارند و پرانرژیتر هستند.
به این ترتیب احساسی که در روزهای بهاری دارید و به آن تب بهاره میگویند، ترکیبی است از زمانبندی، برنامه طبیعی بدن انسان، هورمونها و مهمتر از همه نور. بنابراین در چند هفته آینده از احساس شادی درونیتان لذت خواهید برد زیرا این اتصال پدیدههای مختلف به یکدیگر؛ هر سال فقط در زمان کوتاهی اتفاق میافتد. پس بیرون بروید، در آفتاب دراز بکشید، بدوید، بستنی بخورید و هر آنچه که روحتان را شاد میکند انجام دهید. بهار مبارک!