با دختر نوجوانم چگونه رفتار کنم؟
اگر این سوال شما هم هست، خواندن این مقاله را از دست ندهید.
مثبت زندگی: پای صحبتهای دختران نوجوان که بنشینی میگویند: «خانم اجازه! باور کنید هیچکس ما رو نمیفهمه. اصلا مارو توی خونه درک نمیکنن. انگار که بچه سرراهی هستیم…»
پدر و مادرها اما نظر دیگری دارند و اگر از رفتارهای دختر نوجوانشان بپرسی چنین پاسخ میدهند: «والا من دیگه نمیدونم چطور باید باهاش رفتار کنم؟ هر چی میخواد در اختیارش میذارم. مهربونی میکنم باهاش. اما دخترم همش ناراحته و میگه منو درک نمیکنید. چیکار باید انجام بدم به نظر شما؟»
شما که غریبه نیستید، چالش میان دخترهای نوجوان و خانواده، به خصوص پدر و مادر از چالشهایی است که بسیاری از خانوادهها درگیر آن هستند. خانوادههایی که دختر نوجوان دارند این موضوع را تأیید میکنند و درجستوجوی راهحلی هستند تا چالش و درگیری اعصابخوردیها این موضوع را پایان دهند. مثبت زندگی در این مقاله راهکارهایی را پیش پای شما میگذارد که چالش میان والدین و دخترهای جوان کمتر و کمتر شود. همراه ما باشید.
تمام میشود این روزها اگر…
نخستین قدم برای از میان برداشتن چالش در هر موضوعی شناخت است. اینکه باید جهان نوجوانتان را بیشتر بشناسید تا بدانید اصلا چرا قبلا هیچ چالشی میانمان وجود نداشت اما حالا؟ پس برای اینکه وارد جهان نوجوانتان شوید، یا به عبارت دیگر، برا اینکه نوجوانتان شما را به جهان خودش راه بدهد، باید از زیروبم و بایدها و نبایدهای جهان نوجوان باخبر شوید.
تغییرات جسمی
شاید نخستین تغییری که در دختر نوجوانتان ببینید، تغییرات جسمی باشد. تغییراتی که در اثر تحولات هورمونی اتفاق میافتد. به عبارت سادهتر، دخترتان ظاهری زنانه پیدا میکند اما رفتارهایش گاهی کودکانه است. اینجا و در مواجهه با این ویژگی بزرگترین وظایف مادر آگاهی دادن و صحبت کردن با دختر نوجوان درباره تغییرات جسمی است.
تغییرات شناختی
هوش نوجوان به خصوص دخترها در این دوره حالت انتزاعی پیدا میکند؛ یعنی میتواند قواعد و قضایای منطقی را درک کند و با منطق به استدلال آنها بنشیند. بنابراین گاهی ممکن است با شما بحث کند و شما و افکار و عقایدتان را به چالش بکشد. حتی در مورد افکار خودش هم شک دارد. در این مرحله نوجوان درخواستهای شما را به راحتی قبول نمیکند، برای همین باید برایش دلیل بیاورید. برایش منطقی صحبت کنید. این را هم در نظر داشته باشید که شک و بحث با شما برای مقابله و دعوا نیست، نوجوان میخواهد همه چیز را از اول و بر اساس استدلال و منطق بازسازی کند.
جستجوی هویت
مهمترین چیزی که در دوران نوجوانی، اسیر لحظههای نوجوانها میشود، جستوجوی هویت است. پرسش به این سوال که «من کیستم؟» مهمترین دغدغه فکری دختر نوجوان شماست. او به دنبال کسب شناخت از خودش در همه ابعاد زندگی است. تلاش میکند به یک من مستقل برسد. خلاصه کلام اینکه میخواهد خودش را تعریف کند، خودش را بشناسد و با همان ویژگیها به دیگران هم معرفی شود.
خود مرکزیت
اکثر نوجوانان در دوران بلوغ تصور میکنند زیر ذره بین دیگران مخصوصا همسن و سالهای خودشان هستند و به همین دلیل وقت زیادی را صرف تفکر در مورد خصوصیات ظاهری خود میکنند و زمان زیادی را روبهروی آینه میگذرانند. دختران نوجوان فکر میکند هنگام رفتن به مهمانی همه به او نگاه میکنند و اگر موهایش مرتب نباشد یا روی صورتش جوش داشته باشد همه متوجه خواهند شد. پس در مواجهه با این رفتار به نوجوانتان خُرده نگیرد. جهانش اینگونه است…
تصور آسیب ناپذیری
نوجوانان در این سن فکر میکنند اتفاقهای بد فقط برای دیگران میافتد و فقط دیگران آسیب میبینند. آنها به اندازه کافی عاقل هستند و به خوبی میتوانند از مشکلات فرار کنند. البته این افکار چیزی نیست جز یک توهم مخصوص دوران نوجوانی. این تفکر میتواند خطرات و مشکلات بسیاری در دختر نوجوان شما بسازد. مثلا «اگر سوار ماشین یک غریبه هم باشم برای من هیچ اتفاقی نمیافتد. من بلدم چطوری رفتار کنم.»
همسالان، پادشاهان ذهنی
دوستان و همسالان برای نوجوان اهمیت زیادی دارد. برای همین است که نوجوان برای پذیرفته شدن و تعلق داشتن به همسالان خود، تلاش میکند تا شبیه آنها شود. مانند آنها حرف بزند، لباس بپوشد و حتی گاهی تکه کلامهای خاص را برای خودش انتخاب کند. در یک کلام نوجوان همنوایی و شبیه شدن با همسالانش را انتخاب میکند. نگران نباشید! یعنی اصلا نیازی به نگرانی نیست؛ چون بودن در گروه همسالان برای دختران نوجوان یک ویژگی طبیعی است. نوجوان با بودن در گروه همسالانش، احساس استقلال را تجربه میکند.
کاهش علاقه به درس
افت تحصیلی یکی دیگر از ویژگیهای جهان موقت نوجوانهاست.. یکی از اصلیترین دلایل افت تحصیلی ورود فعالیتها و موقعیتهای جدید به زندگی است. باید در کنار نوجوانتان باشید. به او کمک کنید تا استعداد و علائق تحصیلی و تواناییهای خود را بشناسد. اعتماد به نفسش را بالاببرید و به او بگویید: تو بهترینی و توانمندهای بسیاری داری….
حالا که جهان دختران نوجوان را شناختید باید هنجارها یعنی باید و نبایدهای آن را هم بشناسید.
کارهایی که نباید انجام دهید
تحقیر و مقایسه ممنوع
بزرگترین اشتباهی که دخترتان را از شما دور میکند، تحقیر کردن او در جمع و حتی در خلوت خودتان است. مقایسه هم دقیقا همین بلا را سر دختر نوجوانتان میآورد. اینکه بگویید:«دختر فلانی را ببین! از دخترخالهات یاد بگیر!» اگر به فکر آینده دختر نوجوانتان هستید، او را به خاطر نقطه ضعفهایش تحقیر نکنید و موفقیتهای دیگران و شکستهایش را بر سرش نکوبید. دخترتان را همانگونه که هست بپذیرید و با توجه به استعدادها و تواناییهایش از او انتظار داشته باشید.
دائما نگران نباشید
نگرانی بیش از اندازه اصلا خوب نیست و به جای اثرات مثبت، تاثیرات منفی دارد. وقتی دائما از او میپرسید کجا بودی؟ چرا دیر آمدی؟ با کی بودی؟ یعنی او را محدود میکنید. متاسفانه دختران، در اکثر موارد، در برابر فشار والدین به دروغ میگویند و در مورد فعالیتها و دوستانشان دروغ میگویند. بنابراین به جای محدودیت بیش از اندازه تلاش کنید مهارت روبهرو شدن با خطرات را به دخترتان بیاموزید، به او یاد دهید چگونه تنها به باشگاه برود و مهمتر اینکه در برابر شمارههای ناشناسی که به او زنگ میزنند یا برایش پیامک میفرستند چه واکنشی نشان دهد…
تمام کارها را شما انجام ندهید
مهمترین کار همین است. اینکه از همان روزهای آغاز نوجوانی به او مسئولیت واگذار کنید در آیندهاش تاثیر زیادی خواهد گذاشت. اینکه اجازه نمیدهید دختر نوجوانتان دست به سیاه و سفید بزند و همه کارهای خانه و حتی کارهای شخصی دخترتان را انجام میدهید، از شما یک مادر خوب نمیسازد؛ بلکه باعث میشود دخترتان فردی تبدیل شود که توانایی پذیرش مسئولیت ندارد.
کارهایی که باید انجام دهید
با جهان نوجوان و نبایدهای جهانش آشنا شدید. حالا نوبت بایدهاست. چه بایدهایی را باید رعایت کنید تا نوجوانتان موفق و موفقتر شود. مثبت زندگی این روشها را به شما میآموزد.
ایجاد محیط امن در خانه
خانه نخستین تکیهگاه امن دختر نوجوان شماست. برای همین باید محیط خانه را سرشار از آرامش کنید و دعواهای زناشویی را به حداقل برسانید. محیط پرتنش و پر از دعوای خانوادگی دختران نوجوان را از خانه و والدین فراری خواهد داد. مثل دوست برای دخترتان باشید. در موقعیتهایی که خوشحال است و به او خوش میگذرد، از او بخواهید با شما عکس سلفی بگیرد.
اجازه دهید شما را راهنمایی کند
همیشه که بزرگترها عاقل و بالغ نیستند. گاهی باید از دختر نوجوانتان نظر بخواهید و با او مشورت کنید. مثلا از او بپرسید نظر تو درباره سفر عید چیست؟ به نظرت کجا برویم؟ یا اینکه از او بپرسید: نظرت درباره انتخاب پرده و دکوراسیون خانه چیست؟ زمانی که نوجوانتان اظهارنظر میکند، به حرفهایش فکر کنید تا حس کند که برایش ارزش قائل هستید.
به خلوتش احترام بگذارید
تنهایی انتخاب نوجوانهاست. برای همین است که فرزند شما در این سن دوست دارد در اتاقش تنها باشد، فکر کند، کتاب خواند و به آهنگهای مورد علاقهاش گوش دهد. در یک کلام، دختر نوجوان شما دوست دارد حریم خصوصی داشته باشد. برای همین باید دختر نوجوانتان را مانند یک ملکه بدانید که وقتی در اتاقش را می بندد، یعنی در قلمرو سلطنت خودش را بسته است… نباید بدون اجاره وارد شوید یا وسایلش را جابهجا کنید. توصیه مثبت زندگی این است که به خواسته دخترتان، تا حدی که قوانین خانه اجازه میدهد، احترام بگذارید و هرگز سرزده و بدون اینکه در بزنید به اتاقش وارد نشوید؛ مگر اینکه یک دلیل منطقی و مهم داشته باشید.
اعتماد کنید
خودتان را جای دخترتان بگذارید؛ به چه کسی اعتماد میکنید؟ بدون تردید جوابتان این است به کسی اعتماد میکنید که به شما اعتماد داشته باشد. دختر نوجوانتان هم همین است؛ تا زمانی که باور نکند به او اعتماد دارید به شما اعتماد نخواهد کرد و تمام تلاشتان بیفایده خواهد بود. اعتماد پلی دوطرفه است، به دخترتان اعتماد کنید و این را با رفتارتان به او نشان دهید. البته این اعتماد نباید شما را از واقعیتها غافل کند؛ اعتماد باید آگاهانه و هوشیارانه باشد. اگر میدانید که دختر نوجوانتان به بیراهه میرود، با او صحبت کنید و خودتان را گول نزنید.
تحسین و انتقاد درست
نه از این سوی بام بیفتید، نه از آن سوی دیگرش! وقتی کار یا مسئولیتی را به خوبی انجام
میدهد از او تشکر کنید و به خاطر کار خوب تحسینش کنید.
این اصل را هنگام انتقاد کردن از او هم رعایت کنید و به کار اشتباهی
که انجام داده است اشاره کنید و کل وجود او را به خاطر کار اشتباهی که انجام داده،
زیر سوال نبرید.