ارزيابي سطح سلامت فردي با انجام چهار معاينه خانگي
ترجمه: ابوالفضل اميرديواني
مثبت زندگی: گاه دستهاي از بيماريها را ميتوان تشخيص داد و مداوا كرد و ممكن است همانها را ناديده گرفت و مرگ بيماران يا قرار گرفتنشان در شرايط بحراني را شاهد بود! به همين دليل بهتر آن است كه هركس براي افزايش طول عمر خود، امراض تشخيصپذير و درمانشدني را بيشتر بشناسد و راهكار كنار آمدن با آنها را هم فراگيرد. با شناسايي چهار مورد از شايعترين امراض زير و با كاربرد شيوههاي آسان مبارزه خانگي ميتوانيد بر امراض شايع چيره شويد.
1- اهميت به جزييترين تغيير در تنفس
پژوهشهاي انجامشده بيانگر آن است كه 8/1 ميليون بيمار مبتلا به تنگي نفس (آسم) در جهان وجود دارد كه بيماريشان مداوا نشده است و سالانه دوهزار نفر، بر اثر اين بيماري جان ميسپارند. تنگينفس باعث ميشود ورزش و انجام فعاليتهاي بدني روزانه براي انسان دشوار و طاقتفرسا شود و زندگي عادياش به مخاطره بیافتد. البته اين در صورتي است كه به موقع تشخيص داده نشده و معالجه نشود. به باور دكتر «پائول اليزابت»، استاد دانشگاه آريزونا، بيشتر اشخاص بيش از 65 سال، در معرض ابتلا به اين بيماري هستند؛ اما از بخت بد، اين افراد خسخس سينه و تنگي نفسشان را به حساب افزايش سنشان ميگذارند و براي مداواي ناراحتي خود به پزشك مراجعه نميكنند. او ميگويد همگان بايد به جزييترين تغيير در تنفسشان اهميت دهند و براي آنكه سلامتيشان با خطر روبهرو نشود، حتما در اين مورد با پزشكشان مشورت كنند.
بررسيهاي خانگي
براي اينكه دريابيد بيماري آسم تهديدتان ميكند يا نه، اين دو پرسش مهم را از خود بپرسيد. اين دو سوال را از 27هزار نفر پرسيدند و 90 درصدشان با دادن جواب درست دريافتند كه به بيماري مزبور دچار شدهاند يا نه، از خود سوال كنيد:
1- آيا گهگاه به خسخس سينه مبتلا ميشويد؟
2- آيا حين انجام فعاليتهاي معمولي يا حركات ورزشي سبك، به نفسنفس ميافتيد يا تنفستان كاهش مييابد؟
چنانچه جوابتان به يكي از پرسشها يا هر دو مثبت است، از پزشكتان بخواهيد وضعيت شما را بررسي كند و اگر وجود بيماري محقق شد، به ياري داروهاي موجود، خيلي راحت به درمان بپردازيد يا در شرايط مقتضي، از افشانهها يا اسپريهاي گوناگون استفاده كنيد.
2- بررسي ضربان نبض براي تشخيص امراض قلبي
ضربانهاي نامنظم قلب عامل افزون بر 20 درصد حملههاي قلبي را شامل ميشود. بنا به قول كارشناسان آمريكايي، سالانه 120هزار نفر از اهالي اين كشور كه ضربان قلبشان بينظم بوده، به حمله قلبي دچار ميشوند.
بررسيهاي خانگي
انگشتتان را به مدت يك دقيقه روي نبض مچ دست يا گردنتان بگذاريد. ضربان نبض شما بايد كاملا منظم باشد. پس اگر احساس كرديد كه نبضتان خيلي تند يا بسيار كند ميزند، بايد با يك پزشك مشورت كنيد.
گام بعدي
امكان دارد پزشك شما در پي شنيدن صداي قلبتان و با مشاهده شرح حالي كه از شما ميگيرد، گرفتن نوار قلب را تجويز كند كه همين عمل سبب ميشود كه اطلاعات بيشتري درباره وضعيت قلبتان در اختيار او قرار گيرد. پس از انجام اين كار احتمالا پزشك معالجتان، مصرف داروهايي را براي منظم كردن ضرباهنگ (ريتم) ضربان قلب تجويز ميكند.
3- بررسي وضعيت عمومي بدن براي تشخيص بيماري قند
مرض قند (ديابت) مهارنشده ممكن است خطر ابتلا به امراض قلبي را تا دوبرابر افزايش دهد و عمر اشخاص را 10 تا 15 سال كاهش دهد؛ بنابراين، در اين بخش با نشانههاي ابتلا به اين بيماري بيشتر آشنا ميشويم.
شايد برايتان جالب باشد كه بدانيد فقط چهار درصد از مردم خبر دارند كه به مرض قند مبتلا هستند و 7/5 ميليون نفر در دنيا با ديابت تشخيصدادهنشده زندگي ميكنند. پس قلمي برداريد و به پرسشهايي كه در بخش بعد از شما ميپرسيم به دقت جواب دهيد تا دريابيد كه ميزان قند خونتان زيادتر از حد است و احتمال دارد به اين بيماري مبتلا باشيد يا خير؟
بررسيهاي خانگي
لطفا دور امتياز گزينه موردنظرتان خط بكشيد و در پايان امتيازات را با هم جمع كنيد:
1- چند سال داريد؟
زير 20 سال: 5 امتياز.
40 تا 49 سال: يك امتياز.
50 تا 59 سال: دو امتياز.
60 سال و بيشتر: سه امتياز.
2- مونث هستيد؟ (صفر امتياز) يا مذكر (يك امتياز)؟
3- آيا اعضاي خانوادهتان (پدر، مادر، خواهر يا برادر) به ديابت مبتلاهستند؟
خير: صفر امتياز.
آري: يك امتياز.
4- آيا به پرفشاري خون مبتلا هستيد يا دارويي براي كاستن از آن مصرف ميكنيد؟
خير: صفر امتياز
آري: يك امتياز.
5- آيا به اضافهوزن يا چاقي مبتلا هستيد؟
وزن طبيعي: صفر.
اضافه وزن: يك امتياز.
چاقي: دو امتياز
چاقي زياد از حد: سه امتياز.
6- آيا فعاليت جسماني داريد؟
خير: صفر امتياز
آري: 1- امتياز
گام بعدي
در صورتي كه مجموع امتيازاتتان چهار يا بيشتر شد، يعني شما در آستانه ابتلابه مرض قند هستيد و اگر امتيازاتتان بيشتر از پنج بود، احتمال ابتلا به اين بيماري در شما خيلي زياد است و به همين سبب بايد فورا به پزشكتان رجوع كنيد و از او بخواهيد كه دستور آزمايش قند خون براي شما بنويسد.
4- بررسيهايي براي تشخيص افسردگي
تحقيقات بيانگر آن است كه افسردگي نه فقط روان انسانها را به هم ميريزد، بلكه روي اختلال (نابساماني) كاركرد قلب و حافظه آنان نيز تاثير ميگذارد. دكتر «الكس ميشل»، روانپزشك، بر پايه 21 پژوهشي كه روي بيش از 50 هزار نفر از مردم سراسر دنيا انجام داده، به اين نتيجه رسيده است كه پزشكان در 50 درصد از موارد، افسردگي آدمها را تشخيص نميدهند و به همين دليل احتمال ابتلا به مرض قند، ناراحتيهاي قلبي، دردهاي مزمن و حتي خودكشي را در اين بيماريها افزایش میدهند.
بررسيهاي خانگي
شما ميتوانيد با پاسخ به اين دو پرسش، پي ببريد كه به افسردگي مبتلا هستيد يا نه؟
1- آيا در خلال يك ماه اخير احساس افسردگي، پوچي و نااميدي دمادم به سراغتان آمده است؟
2- آيا در طول ماههاي اخير احساس يكنواختي كردهايد؟ يعني اينكه وضع روحيتان به نحوي بوده كه از انجام هيچ اقدامي لذت نبردهايد؟
دكتر «ماريان استوارت»، روانشناس و استاد دانشگاه نيوجرسي ميگويد كه اگر جوابتان به يكي از اين پرسشها يا هر دو سوال مثبت بود، بايد حتما با يك روانپزشك يا روانشناس مشورت و درمان را آغاز كنيد. مژدهاي كه برای افسردگان داريم، اين است كه بيماريشان در صورت تشخيص سريع ممكن است با نشستهاي مشاورهاي ساده، ورزش كردن و يك دوره كوتاه مصرف دارو درمان شود.