مرنجاب، کویری که شهاب بارانش دیدنی است
مثبت زندگی: کویر مرنجاب در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان پهناور اصفهان واقع شده که گونههای جانوری و پوشش گیاهی این منطقه و شرایط مناسبی که برای هر گردشگری دارد این کویر را به یکی از بهترین نقاط برای سفرهای بیابانی تبدیل کرده است.
شگفت انگیزترین نقاط کویری ایران کویر مرنجاب نام دارد وجود جنگلهای تاق و تپههای شنی با ارتفاع جلوه خاص دیدنی به این کویر بخشیده است که مطمئنا هر دیدهای را متحیر میکند. تنوع جاذبههای گردشگری، امنیت، تنوع گونههای جانوری، پوشش گیاهی این منطقه و شرایط مناسبی که برای هر گردشگری دارد سبب میشود گردشگران زیادی جذب این منطه کویری زیبا شوند. در ادامه به معرفی جاذبههای گردشگری کویر مرنجاب میپردازیم.
موقعیت جغرافیایی کویر مرنجاب
محل قرار گیری کویر مرنجاب آران و بیدگل در استان اصفهان و شمال شهرستان آران و بیدگل است. این کویر از شرق به کویر بندر ریگ و پارک ملی کویر و از غرب به کویر مسیله به دریاچههای نمک حوض سلطان و حوض مره و از شمال به دریاچه نمک آران و بیدگل و در نهایت از جنوب به شهرستان آران و بیدگل محدود میشود. این کویر حدود 850 متر از سطح آبهای آزاد ارتفاع دارد و بلندترین آن تقریبا 880 متر بالاتر از سطح دریای آزاد است.
پوشش گیاهی و جانوری کویر مرنجاب
کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است و پوشش گیاهی این منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درختهای گز و تاق و بوتههای قیچ با درختهای گز است.
به علت وجود آب و غذای فراوان زیاد پوشش جانوری در این منطقه بسیار غنی است و حیواناتی همچون گربه شنی، شغال، عقاب، مار، روباه شنی، گرگ، کفتار، عقرب، آفتاب پرست، تیهو، انواع مارمولک و شاهین در آنجا یافت میشوند. در این منطقه یک جفت یوزپلنگ در سال اخیر دیده شده به نقل از ساکنان محلی این منطقه هم اکنون 21 قلاده یوزپلنگ در آنجا وجود دارد.
کاروانسرا و قلعه مرنجاب
کاروانسرای مرنجاب در قلب کویر قرار دارد و موقعیت جغرافیایی آن ’7و °34 عرض جغرافیایی و ’48و °51 طول جغرافیایی و در حاشیه جنوبی دریاچه قم 810 متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد. شاه عباس اسم کویر مرنجاب را انتخاب کرد البته خودش هم خبر نداشت که قرار است روزی برای این کویر بی سر و ته مرنجاب قلعه درست کند چرا که او در هر شهری و مسیری اقدام به ساخت کاروانسرا میکرد.
در مسیر راه ابریشم قلعه وجود دارد که کاروانسرایی برای کاروانهایی است که برای سفر به خراسان، ری، اصفهان و بلعکس از این مسیر عبور میکردند.
علت ساخت این کاروانسرا و قلعه در کنار دریاچه نمک بدین گونه بوده و روایت شده که:
به علت اینکه دشمنان به خاطر وجود گستره کویر و دریاچه نمک از این طرف به پایتخت نمیتوانستند حمله کنند بنابراین شاه عباس تاسیسات دفاعی در این منطقه تبیین نکرده بود. تا اینکه حمله افغانها و ازبکها از طریق دریاچه نمک به کاشان منجر شد شاه عباس در سال 1012 قمری به سرعت به فکر ایجاد پایگاه نظامی در این منطقه باشد و جلوی دشمن در آید، آن هم در مسیری که جاده ابریشم نام داشت و بین اروپا و چین تردد میشد.
در قسمت بالای کاروانسرا که به شکل سنگرهای دیده بانی ساخته شده بود همیشه و در همه حال 500 پاسدار مسلح داخل قلعه حاضر بودند و امنیت عبور کالا از اروپا به چین و بالعکس را در این منطقه فراهم میکردند.
کنار کاروانسرا حوضچه آبی به مساحت 45 در 15 متر وجود دارد که با درختان بید و کوره گز احاطه شده است. برکه بزرگی که توسط قنات کنار کاروانسرا به وجود آمده است آب شیرینی دارد. منبع تامین آب برکه از دو چشمه آب شیرین و آب شور است و این دو چشمه با هم به سطح زمین میرسند که وجود چشمه آب شیرین در کویری پر از نمک منجر به حیرت و تعجب اکثر زمین شناسان شده است.
در شمال حوضچه 2 تنور قدیمی برای پخت نان است. محوطه آبگیر برای برپایی چادر، آجر فرش شده است.
تپههای شنی
یکی از زیباترین نقاط کویری ایران کویر مرنجاب است که با جنگلهای تاق به تپههای شنی بلند زیباییاش دوچندان به چشم میآید. تپههای شنی بلند و درختان تاقِ پایین این تپهها جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده است که تا زمانی که بر روی آنها گام بر نداشتهاید، نمیتوانید درک کنید.
دریاچه نمک
دریاچه نمک آران و بیدگل از نقاط زیبا و توریستی دیگر این منطقه به شمار میآید. دریاچه در اکثر روزهای سال خشک و پوشیده از رسوبات نمک است و در روزهایی که بارندگی زیاد است ارتفاع آب دریاچه به حدود 2 سانتیمتر میرسد که پس از تابش خورشید به سرعت تبخیر میشود. رسوبات نمکی با هر بار بارش و تبخیر آب در این دریاچه، کرت بندیهای زیبایی را به شکل چند ضلعی تشکیل میدهند که بسیار چشم نواز است. عمق نمک این دریاچه بین 5 تا 54 متر است.
جزیره سرگردان
کوه کم ارتفاعی در شمال شرقی دریاچه ی نمک وجود دارد که با قشر سفید نمکی احاطه شده است به این کوه، جزیره سرگردان میگویند. علت نام گذاری جزیره سرگردان این بوده که از دید پیشینیان این جزیره دائماَ در حال حرکت بوده و از جایی به جای دیگر نقل مکان میکند اما امروزه دریافتهاند که محو شدن دو انتهای خط افق به دلیل گرمای شدید منطقه و در نتیجه خطای دید و شکست نور است منجر به نمایشی از سرگردانی این جزیره است.
این جزیره که بلندترین نقطه ی آن 808 متر بالاتر از سطح دریای آزاد است، از سنگهای متخلخل آتشفشانی تشکیل شده است. دیدن دریاچه نمک از بلندای این جزیره گردشگران بسیاری را به سمت خود میکشد.
چاه تاریخی دستکن
در قسمت شرق کویر محلی برای آب خوردن شترهای کاروانسرا وجود داشت که چاه تاریخی دستکن نام دارد.
راههای ورود به منطقه کویر مرنجاب
مسیر اول: ابتدا مسیر شهر آران و بیدگل را بطرف پادگان ارتش سپری کرده و سپس جاده خاکی مرنجاب را عبور کرده و با طی کردن مسافتی تقریبا 45 کیلومتری به مرنجاب میرسید.
مسیر دوم: مسیر دوم مسیر پارک ملی کویر که از پیشوا شروع شده و بعد مبارکیه (15 ک. م) – قصر بهرام (60 ک. م) – کاروانسرای سفیدآب (80 ک. م) – و سپس مرنجاب (500 ک. م) . لازم به ذکر است برای تردد در این جاده تا سفیدآب نیاز باید مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست استان سمنان داشته باشید.
مسیر سوم: مسیر آران و بیدگل به ابوزیدآباد و بعد کاروانسرای سفیدآب و مرنجاب.