سندروم بینی خالی، علل و راههای درمان
مثبت زندگی: وقتی از طریق بینی نفس عمیق میکشید معمولا به طور طبیعی احساس خوشایند عبور جریان هوا از سوراخهای بینی را تجربه میکنید. حالا همان تنفس عمیق را بدون احساس رضایت از دریافت اکسیژن و به جای آن احساس مسدود بودن بینی تصور کنید. احساس استنشاق بیش از حد هوا یا این احساس که هوایی که در آن تنفس می کنید، خیلی خشک یا خیلی سرد است باعث میشود نفس کشیدن از طریق بینی آزاردهنده و دردناک باشد.
این علائم ناخوشایند گاهی به قدری غیرقابل تحمل میشود که شما فکر میکنید درحال خفگی هستید. این مشکل با احساس سردرد، سرگیجه و خونریزی بینی همراه است و گاهی در خواب شبانه شما اختلال ایجاد میکند. با این حال وقتی به پزشک مراجعه میکنید پزشک اصرار دارد بینی شما هیچگونه مشکل انسدادی ندارد و علل فیزیکی برای مشکلاتی که تجربه میکنید دیده نمیشود و حتی تنفستان هم خوب به نظر میرسد. بنابراین، یا این مشکلات همگی در ذهن شما وجود دارد یا اینکه شما به «سندروم بینی خالی» مبتلا هستید.
سندروم بینی خالی چیست؟
دکتر «اسپنسر سیپاین»، دانشیار گروه گوش و حلق و بینی دانشگاه ویرجینیا میگوید: «سندروم بینی خالی یک حس متناقض انسداد بینی است. به این معنا که بینی فرد از هر نظر واقعاً باز به نظر میرسد اما شخص احساس میکند نمیتواند نفس بکشد یا هوا در بینی او جریان پیدا نمیکند.»طبق برخی برآوردها، از هر هزار نفر که نوعی عمل جراحی بینی انجام دادهاند، یک نفر به سندروم بینی خالی یا ENS مبتلا میشود. درباره تعداد افرادی که تحت عمل جراحی قرار نگرفتهاند و از این مشکل رنج میبرند آمار مشخصی وجود ندارد.
نکته جالب توجه دیگر اینکه بسیاری از پزشکان، ENS را به هیچ وجه یک مشکل پزشکی نمیدانند. تایید نشدن علایم بیماران به عنوان یک مشکل، سلامت، اضطراب و افسردگی آنها را به همراه دارد.
چه عاملی باعث ایجاد سندروم بینی خالی میشود؟
تا حد زیادی باور بر این است که سندروم بینی خالی یک بیماری «ایاتروژنیک» یا بیماری ناشی از درمانهای پزشکی است.به این معنا که درمانهایی مثل عمل جراحی بینی که برای اصلاح انحراف تیغه بینی انجام میشود یا عمل زیبایی بینی یا جراحی سینوس عامل ایجاد این مشکل هستند. اما پاین میگوید :«درمانهای پزشکی را نمیتوان عامل قطعی ENS دانست زیرا برخی از بیمارانی که تحت عمل جراحی بینی قرار گرفتهاند هرگز دچار ENS نمیشوند و برخی دیگر که عمل جراحی بینی نداشتهاند، علایم ENS را گزارش میکنند.
تصور من این است که برخی مشکلات زیربنایی عصبی در بروز ENS نقش دارد. پیری هم از علتهای طبیعی سندروم بینی خالی است. با افزایش سن، شاخکهای بینی شروع به از دست دادن حجم خود میکند. ترشحات غدد مخاطی بینی هم کاهش می یابد و مشکلاتی شبیه جراحی بینی ایجاد میکند.»
نحوه درمان
ENS اغلب با رد شدن سایر مواردی که میتواند علایم مشابه ایجاد کند، تشخیص داده میشود. متأسفانه هیچ درمان سریع و آسانی برای ENS وجود ندارد.تسکین موقتی علایم، هدف اصلی بیشتر روشهای درمانی است. شست و شوی بینی با آب نمک و استفاده از ژله های نفتی مانند وازلین میتواند به رفع خشکی بینی کمک کند، اما این ژلهها ممکن است مخاط مفید بینی را هم از بین ببرد. این شرایط باعث میشود باکتریها به راحتی در حفره بینی گسترش یابد. به همین دلیل معمولا استفاده از اسپریهای آنتیبیوتیکی بینی در کنار درمانهای نمکی توصیه میشود.
برخی از درمانهای خانگی که میتواند علایم ENS را تسکین دهد شامل موارد زیر است: استفاده از دستگاه رطوبت ساز در هنگام شباستفاده از انواع دستگاههای کمک تنفسی یا CPAP برای کمک به تنفس مصرف سوپ ها و مایعات گرم در مناطق گرم و مرطوب