مثبت زندگی: کپک‌ها نوعی ضایعه غذایی هستند که بیشتر با رنگ‌های سفید یا آبی روی انواع مواد خوراکی مانند رب، ترشی و آبغوره دیده می‌شوند. کپک‌ها اگرچه بیماری خطرناکی ایجاد نمی‌کنند، اما گاهی موجب ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شوند. عاملی که باعث گسترش و افزایش کپک می‌شود، مقدار بیش از حد رطوبت است اما همانطور که شاید خیلی از شما تجربه کرده باشید نمی‌توان از شر کپک در محیط خنکی مثل یخچال هم در امان ماند. در این بخش با دلایل ایجاد کپک و راه حل جلوگیری از آن بر روی مواد غذایی مانند رب و ترشی و آبغوره آشنا خواهید شد.
مهم‌ترین علت‌های کپک زدن رب
زدن کپک برروی مواد غذایی یکی از مشکلاتی است که اغلب خانم‌های خانه دار با آن مواجه هستند. یکی از مواد غذایی که همه ما به طور رایج با کپک زدگی آن مواجه می‌شویم رب گوجه فرنگی است.
- بسیاری از ما برای ماندگاری بالاتر و جلوگیری از کپک زدگی رب گوجه فرنگی را داخل فریزر نگه داری می‌کنیم که این کار اصلا صحیح نیست.
- برای پیشگیری از کپک زدن رب گوجه فرنگی لازم است قوطی‌های کوچک آن را خریداری نماییم و قوطی را قبل از باز کردن بجوشانیم تا میزان آلودگی سطح قوطی کمتر شود.
- اگر رب گوجه فرنگی را به مقدار زیاد تهیه کردید آن را داخل ظرف‌های کوچک بریزید و سپس پوششی مناسب روی آن قرار دهید تا قارچ‌ها نتوانند روی سطح رب رشد کنند.
- در گذشته خانم‌های خانه دار روی رب روغن می‌ریختند. این کار سبب میشد که اکسیژن رسانی به رب متوقف شود و رب دیگر کپک نزند.
می‌توان رب کپک زده را مصرف کرد؟
- از اصلی ترین عواملی که سبب کپک رب می‌شود رطوبت است. بنابراین برای برداشتن رب از داخل قوطی از قاشق خیس استفاده نکنید.
- اگر چه بهترین روش نگهداری رب گذاشتن آن داخل یخچال است اما این کار سبب کپک نزدن آن نمی‌شود بلکه تنها رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در دمای یخچال کند می‌شود.
- بسیاری از خانم‌ها در صورت کپک زدن رب فقط با قاشق روی آن و قسمت کپک زده را بر می‌دارند و باقی رب را مصرف می‌کنند اما باید بدانید اگر رب کپک زد دیگر آن را مصرف نکنید زیرا سم‌هایی که به وسیله کپک تولید می‌شود در لایه‌های پایینی نفوذ می‌کند و اسپور(هاگ) قارچ‌ها که با چشم قابل دیدن نیستند نیز وارد لایه‌های پایینی می‌شود. مصرف این رب‌ها بسیار برای سلامتی خطرناک است.
آیا کپک آبغوره خطرناک است
یکی از مواد غذایی که خیلی زود دچار کپک زدگی می گردد آبلیمو وآب غوره است . اگر آبغوره و آبلیمو کپک بزند غیر قابل استفاده می گردد و برای سلامت بدن مضر می باشد.
برای پیشگیری از کپک زدن آبلیمو وآب غوره لازم است نکات مهم زیر را رعایت کنید.
- بهتر است برای نگهداری آبلیمو وآب غوره از بطری‌های شیشه‌ای با رنگ تیره که نور را از خود عبور نمی‌دهند استفاده کنید زیرا بطری‌های پلاستیکی به علت فعل و انفعالات آبلیمو وآب غوره با دیواره پلاستیکی مواد سمی و سرطان زا تولید می‌کنند.
- برای جلوگیری از کپک زدن آبلیمو وآب غوره شیشه حاوی این مواد را در آب بجوشانید زیرا این کار سبب از بین رفتن آنزیم و باکتری‌های داخل آن می‌شود و به قارچ‌ها امکان رشد نمی‌دهد.
- بهتر است آبلیمو یا آب غوره را داخل شیشه تمیز بریزید و به مقدار خیلی کم لبه شیشه را خالی بگذارید و سپس درپوشی روی آن بگذارید تا اکسیژن به داخل آن راه نیابد و کپک‌ها امکان رشد نداشته باشند.
کپک ترشی را چه کنیم؟
ترشی یکی دیگر از مواد غذایی است که به سرعت کپک می‌زند. کپک ترشی از میلیون‌ها میسلیوم کپک تشکیل شده که برخی از آنها بی خطر و برخی دیگر بیماری زا هستند. بنابراین بهتر است ترشی‌های کپک زده را نخورید زیرا قادر به شناسایی کپک‌های بیماری‌زا نیستید و با خوردن آن بیمار می‌شوید. همچنین باید بدانید ترشی حاوی سرکه مایع است که امکان انتشار کپک‌های بیماری زا در تمام آن وجود دارد.
آیا کپک‌ها می‌توانند خطرناک باشند؟
برخی از گونه‌های کپک سم تولید می‌کنند و موجب مسمومیت می‌شوند. این گونه کپک‌ها معمولا به صورت کوکی شکل و پنبه‌ای مانند هستند، در گرما و رطوبت به سرعت رشد کرده و سم خطرناک “مایکوتوکسین” تولید می‌کنند.
این سم مواد غذایی را نرم و طعمشان را ترش مزه می‌کنند و رنگشان را تغییر می‌دهند. این سم به راحتی می‌تواند موجب بروز مسمومیت‌های خطرناک و در مواقع ضعف سیستم ایمنی بدن، سرطان زا شود. معمولا کپک‌های مولد سم مایکوتوکسین، روی مواد غذایی که دارای ارزش تغذیه‌ای بالایی هستند نظیر انواع آجیل و گوشت‌ها رشد می‌کنند و بسیار خطرناک‌تر از کپک‌های میوه هستند.
البته برخی از کپک‌ها هم مفید بوده و در صنایع لبنی کاربرد دارند .
