حقایقی درباره روشهای تعیین جنسیت جنین و راهکارهای آن
دکتر سولماز محمدی - جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی. دارای بورد تخصصی، لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی.
مثبت زندگی: اگر دلتان بچه پسر یا دختر میخواهد، مطمئنا به مراجع مختلفی سر میزنید. از زنان مسن گرفته تا اینترنت را پرسوجو میکنید. ممکن است کیتهای انتخاب جنس بازاری، مکملها و کوکتلهای ویتامین، محصولات اطلاعاتی، دوش واژینال و… را استفاده کنید، محصولاتی که قول دادهاند شانس لقاح جنس خاص را بالا ببرند. ممکن است از روشهای سنتی و مبتنی بر تجربه قدما استفاده کنید یا به حقایق علمی مرتبط با انتخاب جنس جنین رجوع کنید.
عقاید، اطلاعات درست و غلط، حقایق و مقداری شواهد علمی در رابطه با انتخاب جنسیت جنین یا همان انتخاب بچه دختر یا پسر در دسترس است. بیشتر توصیههای موجود بی ضرر هستند، هرچند توصیههایی نیز وجود دارد که ممکن است به والدین یا جنین آسیب برساند. بعضی از رژیمهای انتخاب جنس بچه حتی خطرناک هستند و بعضی از روشها میتوانند حتی شانس حامله شدن را کاهش دهند.
امروزه فناوری تولیدمثل با کمک در دسترس است که میتواند به شما در انتخاب جنس مذکر یا مونث برای جنین خود کمک کند. هرچند این فناوریها هم گران قیمت است، یا در بعضی از نقاط جهان غیرقانونی و برای بعضی از افراد با عوارض جانبی و ریسکهایی همراه است و هنوز ۱۰۰ درصد تضمینی نیستند. در بهترین شرایط، کلینیکهای باروری در شرایط خاص از فناوری انتخاب جنس جنین استفاده میکنند.
در این راهنما به علل نیاز به انتخاب جنس جنین یا بچه آینده خود، روشهای طبیعی و معروف کمک به تعیین جنسیت بچه، راههای ثابت شده از طریق پژوهش و تحقیقات مرتبط با موضوع و همچنین مشکلات اخلاقی و سردرگمیهای انتخاب جنس جنین میپردازیم.
چرا انتخاب جنس جنین لازم میشود؟
آیا میدانید چرا والدین ممکن است به داشتن بچه پسر یا دختر علاقمند باشند؟ انتخاب جنسیت خاص برای جنین میتواند دلایل پزشکی یا غیرپزشکی داشته باشد.
در سمت دلایل پزشکی، بیماریهای ژنتیکی وجود دارد که در جنسهای خاص رخ میدهد. برای مثال، بیماری هموفیلی که یک اختلال خونی است یا بیماری دیستروفی عضلانی دانکن که یک بیماری عضلانی اسکلتی است، فقط در پسرها یا جنسیت مذکر رخ میدهد. اگر خانوادهای دارای سابقه این بیماریها باشد، ممکن است و بهتر است به فکر انتخاب جنسیت بچه خود باشند و تلاش کنند بچه دختر به دنیا بیاورند.
هرچند علاقه به بچه دختر یا به دنیا آوردن بچه پسر میتواند دلایل غیرپزشکی داشته باشد. شایعترین علت علاقمندی به انتخاب جنس جنین تعادل خانواده است. این روزها اگر خانوادهای از یک جنس بچه دارد، بیشتر مایل است که بچه دوم از جنس مخالف باشد. یا بیشتر زوجین وقتی تصمیم میگیرند بچهدار شوند، بیشتر به این فکر میکنند که یک بچه پسر و یک بچه دختر به دنیا بیاورند.
تحقیقات نشان داده است که خانوادههایی که فقط فرزند پسر دارند، سایز خانواده بخاطر تلاش برای داشتن دختر افزایش مییابد و تعداد خانوار زیاد میشود.
متعادل کردن خانوار یکی از ملاحظات معمولی است و معمولا به فکر بیشتر زوجها میرسد، اما ممکن است یک مشکل اساسی شود. مثلا والدین مرد یا والدین زن ممکن است به زوجین فشار بیاورند، عروس دخترزا نخواهند یا به دنبال نوه دختری باشند و به ساختار خانوار استرس وارد کنند.
سایر علل ترجیح دادن جنسیت مونث یا جنسیت مذکر برای جنین عبارتند از:
علاقه به بزرگ کردن بچه دختر یا پسر: اگر زوجین تصمیم داشته باشند که فقط یک بچه داشته باشند، ممکن است قویا علاقمند باشند که تک فرزند آنها دختر یا پسر باشد. بعضی مواقع زن سالاری یا مردسالاری خانواده روی ترجیح جنسیت بچه تاثیر دارد.
دلایل فرهنگی یا مذهبی: بعضی از فرهنگها و عقاید به جنسیت خاصی بیشتر اهمیت میدهند. در حالی که بعضی از فرهنگها و مذاهب کلا مداخله در جنسیت جنین را منع میکنند.
مرگ فرزند: اگر والدین فرزندی را از دست داده باشند، امیدوارند که بچه دیگری با همان جنسیت داشته باشند. به نحوی جای خالی فقدان خود را پر کنند. گرچه ممکن است بعضی از والدین جنس مخالف را ترجیح دهند تا خاطرات گذشته یادآوری نشود.
جنس جنین چگونه تعیین می شود؟
جنسیت جنین توسط کروموزم های X و Y تعیین می شود. تخمک زن همیشه کروموزم X حمل میکند، در حالی که اسپرم مردم میتواند یک کروموزم Y یا X به رویان هدیه کند.
اگر تخمک زن با کروموزم یا اسپرم Y بارور شود، ترکیب XY ایجاد میشود که جنین پسر است. اگر کروموزوم X اسپرم تخمک را بارور کند یک ترکیب XX ایجاد میشود که جنین دختر است. بیماریهای ژنتیکی وجود دارد که تعداد کروموزومهای جنسی بیشتر از دوتاست مثل سندرم کلاین فلتر که به صورت XXY است، اما این بیماریها نادر بوده و خارج از موضوع این راهنما است.
پیش فرض این است که نیمی از بچهها مذکر و نیمی مونث به دنیا میآیند، یعنی شانس پسر یا دختر شدن بچه ۵۰% است؛ اما این پیش فرض در واقع صحیح نیست. نسبت مذکر به مونث (مرد به زن) جهان در حال حاضر ۱۰۷ پسر به ۱۰۰ دختر است. این یعنی نسبت بچههای مذکر اندکی بیشتر از بچههای مونث است. در عین حال این بدین معنی نیست که شانس فرد برای داشتن بچه پسر اندکی بالاتر از بچه دختر است.
پویاییهای انتخاب طبیعی جنس بچه در درون خانواده خیلی پیچیده است و میتواند تحت تاثیر طول فاصله بین حاملگیها، توالی تولدها، مواجهه با سموم محیطی و سایر عوامل (که بسیاری هنوز ناشناخته است) باشد.
درنهایت اما راههای مختلفی برای انتخاب جنس جنین یا مداخله در داشتن بچه پسر یا دختر پیشنهاد شده است. در ادامه روشهای مختلف انتخاب جنسیت جنین بحث میشود.
روش های رایج تعیین جنسیت جنین قبل از لقاح
لقاح داخل آزمایشگاهی
دسته بندی اسپرم
روش آلبومین اریکسون
روش آلبومین اریکسون
روش شیتلز
روش ویلان
روش او + ۱۲
زمانبندی مقاربت
پوشیدن لباس زیر گشاد در مقابل تنگ
تغییر pH واژن
کیتهای انتخاب جنسیت در منزل
خلاصه کلام
تولیدمثل و تولد بچه یکی از معجزههای خداوند و رویاهای بشری است و همیشه به اشکال مختلف مورد توجه بوده. آرزو داشتن والدین عیب نیست و میتوانند بچه خاصی را خواستار باشند. روشهای پیشنهادی در پیشینه موضوع تا حدود زیادی یکسان و براساس تجربیات گذشته است تا شواهد علمی و تحقیقاتی.
در صورت تمایل به داشتن بچهای با جنسیت خاص، بهتر است روشهای بیخطر و بدون هزینه را انتخاب و آزمایش کنیم. در حال حاضر هیچ روش قاطع و تضمینی برای تعیین جنسیت جنین قبل از لقاح در منزل وجود ندارد و تنها از طریق غربالگری و تستهای ژنتیکی امکانپذیر است که در مرحله آزمایشگاهی و تحقیقاتی است.
مطالب عرضه شده در این مقاله بیشتر نظرات فردی است و مخالف یا موافق شیوه خاصی نیست. به هر حال تعیین جنسیت قبل از لقاح با محدودیتهایی همراه است از جمله:
مخالف عشق بی قید و شرط والدین است
شروعی برای بچههای طراحی شده است. اول جنسیت بچه بعد رنگ مو و …
ریسک عواقب اجتماعی دارد مثل طرفداری از یک جنس در مقابل دیگری
عدم برآورده شدن توقعات والدین از بچه و تضادهای بین فرزند و والدین
اعتراضات و پیش اشتغالیهای عقیدتی و مشکلات باورهای فردی
در هر صورت فناوری پزشکی محدودی وجود دارد که به تعیین جنسیت بچه در شرایط خاص کمک میکند. اما تجارب گذشتگان همیشه راهنمای آینده بوده است و انتخاب بچهدار شدن، جنسیت بچه، زمان بچهدار شدن و غیره از حقوق والدین است و بهتر است با تعمق بیشتر صورت گیرد.
منابع مورد استفاده
Cramer JS1, Lumey LH. “Maternal preconception diet and the sex ratio.” Hum Biol. 2010 Feb;82(1):103-7. doi: 10.3378/027.082.0106.
Koh, J.B.Y. & Marcos. “The study of spermatozoa and sorting in relation to human reproduction.” Microfluid Nanofluid (2015) 18: 755.
Scarpa B1. “Bayesian Inference on Predictors of Sex of the Baby.” Front Public Health. 2016 May 24;4:102. doi:10.3389/fpubh.2016.00102. eCollection 2016.
Noorlander AM1, Geraedts JP, Melissen JB. “Female gender pre-selection by maternal diet in combination with timing of sexual intercourse–a prospective study.” Reprod Biomed Online. 2010 Dec;21(6):794-802. doi: 10.1016/j.rbmo.2010.08.002. Epub 2010 Aug 31.
Use of Reproductive Technology for Sex Selection for Nonmedical Reasons. ASRM Ethics Committee.
You YA1,2, Kwon WS1, Saidur Rahman M1, Park YJ1, Kim YJ3, Pang MG1. “Sex chromosome-dependent differential viability of human spermatozoa during prolonged incubation.” Hum Reprod. 2017 Jun 1;32(6):1183-1191. doi: 10.1093/humrep/dex080.
Karabinus DS, Marazzo DP, Stern HJ, et al. The effectiveness of flow cytometric sorting of human sperm (MicroSort®) for influencing a child’s sex. Reprod Biol Endocrinol. 2014;12:106. Published 2014 Nov 24. doi:10.1186/1477-7827-12-106
Wilcox AJ., Weinberg CR., Baird DD., Timing of Sexual Intercourse in Relation to Ovulation — Effects on the Probability of Conception, Survival of the Pregnancy, and Sex of the Baby, New England Journal of Medicine, 333(23): 1517-1521