مثبت زندگی: پروبیوتیک چیست؟ چه محصولاتی پروبیوتیکی هستند؟ از چه مزیت‌های سلامتی با مصرف پروبیوتیک بهره خواهید برد. در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ خواهیم داد و یاد خواهیم گرفت که چه مواد غذایی دارای پروبیوتیک هستند و چه مزیت‌های سلامتی برای شما به همراه خواهد داشت.
قطعا همه شما در تبلیغات ماست و بر روی بسته بندی انواع آن، کلمه پروبیوتیک را شنیده و یا دیده اید و می‌دانید پروبیوتیک چیزیست که برای هضم مفید است. ممکن است خیلی اوقات درباره مشکل نفخ و مشکل معده تان با دوستی و یا مشکل در هضم غذا با دیگری صحبت کرده باشید و او به شما استفاده از پروبیوتیک‌ها را توصیه کرده باشد. اگر بخواهید تا کمی فراتر پیش بروید، شاید از خودتان بپرسید که پروبیوتیک‌ها دقیقا چه کاری برای بدن انجام میدهند؟ چه مقدار از آنها باید مصرف گردد؟ آیا ماست تنها ماده غذاییست که حاوی پروبیوتیک است؟
پروبیوتیک چیست؟
پروبیتک‌ها چیزی ساختگی و یا افزودنی برای بدن شما نیستند. در واقع پربیوتیک همان باکتری هایی هستند که در دستگاه گوارش وجود دارند و برای انسان مفید هستند. دستگاه گوارش، خانه وسیعی برای جمعیت زیادی از انواع باکتری‌ها و مخمرهای گوناگون است که هر کدام از آنها عملکرد و فواید مخصوص به خود را دارند.
تجمیع این موجودات ریز موجود در دستگاه گوارش فلور روده یا جانورگان روده نامیده می‌شود. زمانی که انواع این باکتری‌ها و مخمرها به تعداد میزان و صحیحی در بدن موجود باشند، همگی در کنار هم بسیار خوب عمل می‌کنند و مفید خواهند بود.
اگر جمعیت باکتری خوب موجود در بدنتان پایین برود، این اتفاق منجر به تکثیر بدون کنترل انواع باکتری‌ها و مخمرهای بد و مضر می‌شود. درست مانند حیاطی که علف‌های هرز سطح آن را پوشانده باشند.
پری بیوتیک چیست؟
علاوه بر پروبیوتیک، کلمه دیگری به نام پری بیوتیک نیز وجود دارد که در واقع پری بیوتیک ها، همان فیبرهای غیر قابل هضم و نشاسته های پایدار هستند که عامل تغذیه باکتریهای مفید و خوب بدن هستند. پری بیوتیک‌ها عاملی مفید برای پروبیوتیک هستند و باعث رشد پروبیوتیک‌ها می‌شوند.
غالبا مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک از جلمه سیر، مارچوبه، سبوس گندم و موز، دقیقا همان مواد غذایی هستند که بسیار سالم هستند. بنابراین استفاده از این مواد غذایی یکه معامله دوسر برد برایتان به حساب می‌آید، (زیرا علاوه بر این که سلامت بدنتان را ارتقا میدهند، پروبویتیک بدنتان را نیز افزایش میدهند.)
5 مورد از فواید پروبیوتیک که تا الان نمیدانستید
فلور روده را متعادل می‌سازد
فایده اصلی پروبیوتیک‌ها متعادل سازی جمعیت باکتری های خوب است تا باکتری‌ها و مخمرهای مضر جمعیت غالب دستگاه گوارش نباشند.
استفاده از آنتی بیوتیک‌ها، وجود استرس، استفاده از صابون‌ها و مایع‌های شست و شو دست ضد باکتری، نوشیدن آب‌های آشامیدنی کلردار، استفاده از غذاهایی که در ترکیبشان به مواد آفت کش و علف کش استفاده شده است، انجام کولونوسکوپی (معاینه و بررسی داخل پس روده (کولون)) و معالجات آب درمانی قسمت کولون، عمل جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی و … میزان فلور مفید دستگاه گوراش را کاهش می‌دهد.
در این موارد قطعا استفاده از یک مکمل پروبیوتیک برای بازپس گیری باکتریهای خوب دستگاه گوارش که بدن شما را سالم نگه می‌دارند، انتخابی خوب برایتان خواهد بود.
کمک به کاهش اسهال عفونی
هر زمانی که دچار اسهال ناگهانی (ناشی از ورود یک ویروس، باکتری یا انگل به بدنتان) شدید، به بدنتان پروبیوتیک برسانید. پروبیوتیک‌ها باعث کاهش شدت و زمان اسهال عفونی می‌شوند. قطعا اگر دچار اسهال شده باشید، درک می‌کنید که حتی یک دقیقه زودتر هم خلاص شدن از شر این مشکل چه قدر برایتان مفید خواهد بود.
از اسهال جلوگیری می‌کند
معمولا یکی از واکنش های رایج بدن بعد از یک دوره مصرف از آنتی بیوتیک‌ها، ابتلا به اسهال است. مطالعات نشان داده اند که اگر بلافاصله بعد از اتمام دوره مصرف آنتی بیوتیکتان، از پروبیوتیک استفاده کنید، شانس اینکه به اسهال دچار شوید بسیار کمتر خواهد شد.
این حرف بدین معناست که مصرف پروبیوتیک‌ها باعث می‌شود تا قبل از این که باکتریهای مضر دستگاه گوارشتان را دربربگیرند، مجددا باکتریهای مفید که به گوارش صحیح غذا کمک می‌کنند، به دستگاه گوارشتان برگشته و تکثیر شوند.
کاهش علائم کولیت زخمی
(کولیت زخمی نوعی بیماری التهابی روده است که رود ه‌ها به خصوص روده بزرگ که شامل پس روده (کولون) و راست روده (رکتوم) است را در بر می‌گیرد.)
از آن جایی که پروبیوتیک‌ها عمدتا در سلامت سازی دستگاه گوارش مفید هستند است، از این رو تحقیقاتی در مورد چگونگی تاثیر آنها بر روی انواع بیماری التهابی روده نیز انجام شد و تا کنون محققین متوجه اثرات مثبت آن بر روی علائم بیماری کولیت زخمی روده شده‌اند.
آسان کردن سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
سندروم به مجموعه‌ای از علائم بیماری است که توسط پزشک مشاهده و یا توسط بیمار احساس می‌شود، گفته می‌شود. روده تحریک پذیرنوعی اختلال در عملکرد روده است که با درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی و … همراه است.
اخیرا تحقیقاتی درباره مزایای پروبیوتیک‌ها در رابطه با تسهیل سندرم روده تحریک پذیر انجام شده است و طبق این تحقیقات نشان داده شده که بعضی از علائم مانند نفخ و پیچیدن باد هنگام مصرف پروبیوتیک‌ها کاهش می‌یابند.
این نتایج امیدوار کننده هستند و قطعا مطالعات بیشتر برای پیدا کردن بیشترین تاثیر گرفته شده از پروبیوتیکی‌ها برای التیام این بیماری انجام خواهد شد.
جلوگیری از عفونت ادراری (UTI)
مطالعه‌ای در رابطه با عفونت‌های مرتبط با دستگاه ادراری نشان داده است که نرخ ابتلا به عفونت ادراری در زنانی که به مدت 5 روز و به صورت روزانه و پس از هفته‌ای یک بار و به مدت 10 هفته از مکمل لاکتوباسیلوس کریپپتوس استفاده کرده‌اند، طی این دوره بسیار کمتر بوده است.
تولید ویتامین
باکتریهای موجود در روده شما، نقش مهمی در ایجاد برخی ویتامین‌ها از جمله ویتامین K و برخی از ویتامین‌های گروه B را دارند.
کاهش التهاب
التهاب عامل اصلی بسیاری از بیماری‌های مختلف، واکنش‌های آلرژیک و پاسخ خود ایمنی بدن است و علاوه بر آن به چاقی و سندرم متابولیک (به مجموعه‌ای از شرایط گفته می‌شود که عبارت هستند از: فشار خون بالا، سطوح افزایش یافتهٔ انسولین در خون، چربی انباشتهٔ اضافی در اطراف شکم و سطوح افزایش یافتهٔ چربی خون) نیز مرتبط است.
همچنان که بر روی خواص سلامتی پروبیوتیک‌ها مطالعه می‌شود، محققین نیز به دنبال روش‌هایی هستند که به واسطه پروبیوتیک بتوانند به انسان کمک کنند. یکی از مزایای پروبیوتیک‌ها این است که باعث کاهش التهاب شوند.
کمک به هضم لاکتوز
مشکل عدم هضم لاکتوز بسیار رایج است و علت آن این است که در بدن بسیاری از افراد تولید آنزیم لاکتز که باعث تجزیه لاکتوز موجود در شیر و سایر فرآورده‌های لبنی می‌شود، متوقف شده است. پروبیوتیک موجود در انواع محصولات روزانه تخمیر داده شده مانند ماست، قبل از رسیدن لاکتوز به روده بزرگ انسان، باعث تجزیه آن می‌شود. پس به این نتیجه می‌رسیم که باکتری‌هایی که در تولید ماست‌های پروبیوتیک استفاده می‌شوند، در هضم بهتر لاکتوز نیز مفید هستند.
همچنین محققین احتمال این را میدهند که مصرف پروبیوتیک باعث کاهش میزان واکنش آلرژیک بزرگسالان نسبت به لبنیات می‌شود، اما هنوز هم مطالعات این مطلب را به صورت قطعی تایید نکرده‌اند.
بالا بردن میزان عملکرد سیستم ایمنی بدن
دریافت میزان صحیحی ازمیکروب‌های موثر در روده، نقش مهمی در رشد اولیه نوزادان دارد و علاوه بر این بر روی توسعه سیستم خود ایمنی بدن نیز تأثیرگذار است. همچنین در بزرگسالان نیز، مصرف پروبیوتیک باعث ترویج تولید آنتی بادی‌های طبیعی و تحریک فعالیت سلول‌های ایمنی مانند سلول‌های دندریتیک و سلول‌های T شده و منجر به ارتقا عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود.
کمک به تنظیم فشار خون
تاثیر پروبیوتیک‌ها بر روی سلامت قلب نیز مورد مطالعه قرارگرفته است، زیرا امکان این که در کاهش فشار خون نیز موثر باشند وجود دارد. (اگرچه تا کنون در این زمینه به تاثیرات اندکی رسیده‌اند.)
کاهش کلسترول خون با پربیوتیک‌ها
به نظر می‌رسد که پروبیوتیک‌ها روی کلسترول خون نیز تاثیراتی مثبت دارند، تاثیراتی از جمله کاهش کلسترول کلی و کلسترول LDL (کلسترول بد) .
ارتقاء سلامت پوست (از بین بردن آکنه، بیماری روزاسه و اگزما)
برخی از تحقیقات نشان داده اند که پروبیوتیک نیز بر روی آکنه، بیماری روزاسه و اگزما نیز تاثیرات مثبتی دارد. همچنین مطالعات نشان داده است که استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک (مانند Lactobacillus GG) توسط مادران باردار و در دوران قبل از زایمان و همچنین استفاده برای نوزادان در در شش ماه اول تولد، احتمال ابتلا به اگزما در نوزاد را کاهش می‌دهد.
کاهش میزان اضطراب و افسردگی
کاهش اضطراب و افسردگی از جمله مزایای دیگر پروبیوتیک‌ها است که باعث از بین بردن تاثیرات استرس می‌شود. البته لازم به ذکر است که ابتدا و در درجه اول هر گونه مسائل مربوط به سلامت روح و روان باید توسط یک متخصص حرفه‌ای در این زمینه درمان گردد. پروبیوتیک گزینه‌ای بی خطر برای شیوه زندگیتان است و باعث تسهیل در مدیریت استرس‌تان می‌شوند.
جلوگیری از رشد آلرژی
پروبیوتیک‌ها در زمینه جلوگیری از ایجاد آلرژی در کودکان نیز مفید هستند، به ویژه کودکانی که مادر آنها در دوران بارداری پروبیوتیک مصرف کرده باشد.
توجه داشته باشید که: تحقیقات انجام شده در مورد مزایای پروبیوتیک نسبتا جدید هستند و بنابراین هنوز شواهد قانع کننده‌ای برای صحت این مطلب وجود ندارد. اما آنچه که تا الان از این تحقیقات به دست آمده است بسیار امیدوار کننده بوده. بسیاری از نتایج این طور نشان داده اند که برای برخی مشکلات سلامتی، فقط یک نوع پروبیوتیک خاص موثر است.
اما لازم به ذکر است که همچنان پتانسیل زیادی برای پیدا کردن نتایج جدید وجود خواهد داشت و امیدوار هستیم که نتایج مثبت بیشتر نیز در این زمینه به دست آیند. قطعا در آینده تحقیقات بیشتری در زمینه پروبیوتیک‌ها انجام خواهد شد تا از همه راه‌هایی که پروبیوتیک باعث سلامت نگه داشتن بدن انسان می‌شود نیز آگاهی یابید.
سخن آخر
پروبیوتیک‌ها دارای مزایای بالقوه بسیاری از جمله بهبود هضم غذا تا سلامت قلب و بهبود عملکرد ایمنی بدن هستند. لازم به ذکر است که برخی از مزایای ذکر شده در این مقاله هنوز به طور کامل مورد تحقیق قرار نگرفته‌اند، اما آنچه که واضح است این است که پروبیوتیک‌ها به طور کلی قابل اطمینان هستند و برای اکثریت مردم اثرات جانبی ندارند. حال که آنها به شما صدمه‌ای نمی‌زنند، پس چرا آنها را امتحان نکنید؟
می‌توانید در مراقبت های بهداشتی و برنامه غذایی خود از پروبیوتیک‌ها به عنوان یک ماده مکمل استفاده کنید. البته لازم به ذکر است که هرگز بر خلاف توصیه‌های پزشک متخصصتان عمل نکنید و توصیه می‌شود تا قبل از مصرف مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.
