مثبت زندگی: سرطان سینه یا پستان امروزه یکی از مهمترین نگرانیهای خانمها است که خیلی از افراد را نیز درگیر میکند. بسیار مهم است که سرطان پستان همان ابتدا تشخیص داده شود. در مطلب قبل درباره تعریف سرطان پستان و راههای تشخیص آن صحبت کردیم. در این مطلب با روشهای درمان این سرطان آشنا میشوید.
مرحلهبندی فرایند تعیین میزان سرطان و گسترش آن در بدن است. همراه با نوع سرطان، مرحلهبندی برای تعیین درمان مناسب و پیشبینی شانس بقا استفاده میشود. برای تعیین اینکه آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر، میتوان چندین تکنیک تصویربرداری مختلف را استفاده کرد:
اشعه ایکس قفسه سینه
این تکنیک به بررسی گسترش سرطان به ریه میپردازد.
ماموگرام
ماموگرامهای دقیقتر و اضافی تصاویر بیشتری از سینه ارائه میدهند و ممکن است سایر ناهنجاریها را نیز پیدا کنند.
توموگرافی کامپیوتری (CT scan)
این اشعههای تخصصی X برای بررسی اینکه آیا سرطان سینه گسترش یافته است یا خیر، به بررسی قسمت های مختلف بدن میپردازد. این تکنیک شامل CT مغز، ریه یا هر منطقه دیگری است.
اسکن استخوان
اسکن استخوان تعیین میکند که آیا سرطان به استخوانها گسترش یافته است یا خیر. مواد رادیواکتیو سطح پایین به جریان خون تزریق میشود و پس از چند ساعت، تصاویری برای بررسی استخوان گرفته میشود.
توموگرافی انتشار پوزیترون (PET scan)
یک ماده رادیواکتیو تزریق میشود که به طور عمده به وسیله سلولهای سرطانی در حال رشد جذب میشود. اسکنر PET پس از آن این مناطق را در بدن شما قرار میدهد.
سیستم مرحله بندی سرطان در تشخیص درمان
این سیستم توسط یک تیم مراقبت های بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد تا میزان و گسترش سرطان را با روش استاندارد مشخص کند. این مرحله میتواند برای تعیین درمان مناسب تر برای نوع سرطان استفاده شود. گستردهترین سیستم در ایالات متحده آمریکا کمیته TNM سرطان است. نسخه هشتم این سیستم در سال 2018 تهیه شده است که شامل نتایج آزمایش برای مشخصههای زیستی شامل پروتئین 2HER و نتایج آزمایشهای ژن، علاوه بر عوامل (TNM) است.
علاوه بر اطلاعات حاصل از آزمایشات تصویربرداری، این سیستم همچنین از نتایج روشهای جراحی استفاده میکند. پس از جراحی، یک آسیب شناس سلولهای سرطان سینه و گرههای لنفاوی را بررسی میکند. مراحل .TNM این سیستم از حروف و اعداد برای توصیف ویژگیهای خاص تومور استفاده میکند. این اعداد و حروف به پزشک کمک میکند مرحله سرطان را م شخص کند.
T: این حرف اندازه تومور را توصیف میکند. و با عدد 0 تا 4 همراه میشود. اعداد بزرگتر به معنی تومور بزرگتر یا گسترش یافته است:
- TX: تومور اولیه نمیتواند ارزیابی شود
- T0: هیچ شواهدی از تومور اولیه وجود ندارد
- Tis: کارسینوم در مجرا
- T1: تومور 2 سانتیمتر یا کمتر
- 2T: تومور 2 تا 5 سانتیمتر
- T3: تومور بیش از 5 سانتیمتر
- T4: تومور هر اندازه رشد میکند به دیواره قفسه سینه یا پوست میرسد
N: این حرف نشان دهنده گسترش به گره لنفاوی در نزدیکی سینه است. و با عدد 0 تا 3 همراه است:
- NX: گرههای لنفاوی مجاور نمیتوانند ارزیابی شوند (مثلا اگر قبلا حذف شده باشند).
- 0N: گرههای لنفاوی در نزدیکی وجود ندارد. علاوه بر اعداد، این بخش از مرحلهبندی با نام “I +” اصلاح میشود اگر سلولهای سرطانی فقط توسط ایمونوهیستوشیمی (لکه های مخصوص) دیده شود و “مول +” اگر سرطان تنها با استفاده از PCR (تکنیک تشخیص ویژه برای تشخیص سرطان در سطح مولکولی) تشخیص داده شود.
- 1N: سرطان به یک تا سه گره لنفاوی (گره های لنفاوی تحتانی) گسترش یافته است یا مقدار کمی از سرطان در گرههای لنفاوی نزدیکی قفسه سینه یافت میشود.
- N2: سرطان به چهار تا نه گره لنفاوی باریک گسترش یافته است و یا سرطان بزرگتر از گرههای لنفاوی سینه است.
3N: هر یک از شرایط زیر:
- سرطان به 10 غده لنفاوی یا بیشتر گسترش یافته است و حداقل یک غده سرطانی بزرگتر از 2 میلیمتر است.
- سرطان به گرههای لنفاوی تحت کلاوسیل گسترش یافته است و حداقل سطح غده گسترش یافته بیش از 2 میلیمتر است.
M: این حرف به دنبال 0 یا 1 می آید که نشان می دهد آیا سرطان به سایر اعضای بدن گسترش یافته است یا نه:
- MX: متاستاز را نمیتوان ارزیابی کرد.
- M0: هیچ غده رشده کردهای در نقاط دور در روشهای تصویربرداری یا معاینه فیزیکی دیده نمیشود.
- 1M: رشد غده به سایر اندامها وجود دارد.
هنگامی که دستههای T، N و M تعیین میشوند، به گروههای مختلف تقسیم میشوند. پنج گروه اصلی مرحلهگذاری، مرحله 0 تا مرحله IV وجود دارد که به A و B یا A و B و C تقسیم میشوند که بسته به نوع سرطان و مقیاس T، N و M متفاوت است. سرطانهای با مراحل مشابه اغلب نیاز به درمانهای مشابه دارند.
نشانههایی که خبر از سرطان دارند
مراحل درمان سرطان سينه
درمان به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع سرطان سینه
- مرحله سرطان
- حساسیت به هورمون ها
- سن بیمار، سلامت عمومی
گزینههای اصلی درمان عبارتند از:
- پرتو درمانی
- عمل جراحي
- درمان بیولوژیک یا دارو محور
- هورمون درمانی
- شیمی درمانی
عوامل موثر بر انتخاب عبارتند از مرحله سرطان، شرایط پزشکی و اولویت فردی.
جراحی سرطان پستان
اگر جراحی مورد نیاز باشد، انتخاب به تشخیص پزشک و تصمیم فرد بستگی دارد.
لامپکتومی: برداشتن تومور و کمی از بافتهای سالم اطراف آن میتواند به جلوگیری از گسترش سرطان کمک کند. اگر تومور کوچک باشد این روش گزینهای مناسب است.
ماستکتومی: ماستکتومی ساده شامل برداشتن لوبولها، کانالها، بافت چربی، نوک پستان، آرئول و قسمتی از پوست است. ماستکتومی رادیکال عضله دیواره قفسه سینه و گرههای لنفاوی در زیر بغل را بر میگیرد.
بافت برداری گره سنتینل: برداشتن یک گره لنفاوی میتواند از گسترش سرطان جلوگیری کند؛ زیرا اگر سرطان سینه به گره لنفاوی برسد، می تواند از طریق سیستم لنفاوی به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد.
انهدام گره لنفاوی زیر بغل: اگر سلولهای سرطانی در یک گره به نام گره سنتینل وجود داشته باشد، جراح ممکن است برداشتن چندین گره زیر بغل را توصیه کند تا از گسترش بیماری جلوگیری شود.
بازسازی: پس از جراحی سینه، سینه را بازسازی میکند تا شبیه سینه دیگر باشد. این عمل را میتوان همان زمان با ماستکتومی انجام داد. جراح ممکن است از ایمپلنت سینه یا بافت قسمت دیگری از بدن بیمار استفاده کند.
نقش پرتو درمانی در درمان سرطان سینه
– دوز کنترل شدهای از پرتو به سمت تومور فرستاده میشود و سلولهای سرطانی را هدف قرار داده و تخریب میکند. از یک ماه پس از جراحی، پرتو درمانی همراه با شیمی درمانی، سلولهای سرطانی باقی مانده را از بین میبرد.
– هر جلسه چند دقیقه طول میکشد و بسته به هدف و پیشروی سرطان، بیمار سه تا پنج جلسه در هفته به مدت 3 تا 6 هفته نیاز به پرتودرمانی خواهد داشت.
– نوع سرطان سینه، نوع پرتودرمانی را مشخص میکند.
– اثرات جانبی شامل خستگی، لنفدیم، تیره شدن پوست سینه و سوزش پوست سینه است.
نقش شیمی درمانی در درمان سرطان سینه
– داروهایی که به عنوان داروهای سیتوتوکسی شناخته میشوند میتوانند برای از بین بردن سلولهای سرطانی مورد استفاده قرار گیرند.
– اگر تومور بزرگ باشد، شیمی درمانی قبل از عمل جراحی انجام میشود تا تومور را کوچک کند. این شیمی درمانی نئو آدیوونات نامیده میشود.
– شیمی درمانی همچنین میتواند سرطان را درمان کند تا به سایر قسمتهای بدن نفوذ نکند و برخی از علائم را به ویژه در مراحل بعد کاهش دهد.
– شیمی درمانی برای کاهش تولید استروژن مورد استفاده قرار میگیرد، زیرا استروژن میتواند رشد سلول های سرطانی را افزایش دهد.
– عوارض جانبی شیمی درمانی شامل تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، خستگی، دهان درد، ریزش مو و حساسیت کمی نسبت به عفونت است. داروها میتوانند در کنترل بیماری موثر باشند.
نقش هورمون درمانی در درمان سرطان سینه
– هورمون درمانی برای جلوگیری از عود سرطانهای حساس به هورمون است.
– هورمون درمانی معمولا پس از جراحی استفاده میشود، اما گاهی اوقات میتوان از آن برای کاهش تومور استفاده کرد.
– هورمون درمانی تنها گزینه درمان برای بیمارانی است که نمیتوانند تحت عمل جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار گیرند.
– تاثیر هورمون درمانی معمولا تا 5 سال بعد از عمل طول است. این درمان بر سرطانهایی که حساس به هورمون نیستند، تاثیر نمیگذارد.
داروهای سرطان سینه
- تاموکسیفن
- مهار کنندههای آروماتاز
- تخریب یا سرکوب تخمدان
- داروی آگونیست آزاد کننده هورمون لوتئینیزه برای سرکوب تخمدانها
درمان با هورمون ممکن است بر باروری آینده زن تاثیر بگذارد.
درمان بیولوژیک برای درمان سرطان سینه
– داروهای هدفمند انواع خاصی از سرطان سینه را از بین میبرند. نمونههای این داورها عبارتند از تروستوزوماب، لیپاتینیب (تیکرب) و بواویزوزومب (آواستین). این داروها برای مقاصد مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
– درمان سرطان سینه و دیگر سرطانها عوارض جانبی شدیدی دارد.
– بیمار باید با پزشک در مورد خطرات و راههای به حداقل رساندن اثرات منفی صحبت کند.
چه درمانهایی برای سرطان مثبت HER2 وجود دارد؟
همه درمانها باید توسط تیم مراقبتهای بهداشتی شما ارزیابی شود و در پاسخ به تمام نتایج آزمایش هدایت شود. درمانهای هدفمند برای سرطان مثبت HER2 وجود دارد. داروهای مختلفی برای هدفگیری این پروتئین در دسترس هستند:
- (Trastuzumab (Herceptin: یک آنتی بادی منوکلونال برای درمان سرطان مثبت 2HER وجود دارد.
- (Pertuzumab (Perjeta: یک آنتی بادی مونوکلونال دیگر که سرطان HER2 را هدف قرار میدهد.
- (Ado-trastuzumab emtansine یا TDM-1 (Kadcyla: یک آنتیبادی مونوکلونال که به داروی شیمی درمانی متصل است.
- لیپاتینیب (تیکرب): مهار کننده کیناز که معمولا به همراه شیمی درمانی یا هورمون درمانی استفاده میشود.
سرطان سينه از چه سني شروع ميشه؟
سرطان سینه در هر سنی ممکنه رخ دهد، اما بیشترین شیوع آن از سن 40 سالگی به بعد است و فرایند یائسگی به سرطانی شدن سینهها بیشتر کمک میکند. شاید نزدیک 80 درصد از سرطانهای پستان دراز 40 سالگی به بعد و تنها 2درصد افزاد زیر 30 سال را درگیر میکند البته سرطان سینه در سن 26 و کمتر هم دیده شده است اما احتمال آن خیلی کم است و به فاکتورهای محیطی فرد خیلی وابسته است.
پیشگیری از سرطان پستان
راه مطمئنی برای جلوگیری از سرطان سینه وجود ندارد، اما برخی از تصمیمگیری ها و تغییرات در شیوه زندگی میتواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان سینه و انواع دیگر سرطان را کاهش دهد.
این راهها عبارتند از:
- اجتناب از مصرف بیش از حد الکل
- رژیم سالم با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه
- ورزش
- وزن مناسب و حفظ شاخص توده بدنی ( با تست BMI لاغری آشنا شوید)
– زنان باید به دقت در مورد گزینههای خود برای شیردهی نوزاد و استفاده از HRT پس از یائسگی فکر کنند، زیرا این عوامل بر احتمال خطر تاثیر میگذارند.
– تشخیص سرطان پستان در مرحله صفر یا یک، احتمال نجات را حداقل برای 5 سال 100% میکند.
– اگر تشخیص در مرحله 4 انجام شود، احتمال نجات برای 5 سال دیگر 22% میشود.
– بررسیهای مداوم به تشخیص زود هنگام علائم سرطان کمک میکند.
چه چیزی در مورد ضد عرق و یا دئودورانت به عنوان علت سرطان سینه معرفی میشود؟
تحقیقات نشان داده است که پارابنها (نگهدارندههای مورد استفاده در دئودورانتها) میتوانند در بافتهای سینه تجمع کنند. اما تاثیر آن ها بر سرطان سینه ثابت نشده است. مطالعهای در سال 2002 نشان داد استفاده از دئودورانت هیچ گونه خطری برای سرطان سینه ندارد.