مثبت زندگی: سرگیجه و سیاهی رفتن چشم یک مشکل رایج در میان افراد است. علت سرگیجه در اغلب موارد به علت یک وضعیت یا بیماری است که به راحتی درمان میشود و یا به صورت خود به خود حل میشود. گاهی علت سرگیجه میتواند نشانهای بر وجود چیزی جدی و حتی خطرناک در بدن شما باشد.
با شناسایی نوع سرگیجهای که دارید، پزشک اغلب میتواند علت سرگیجه را قبل از اینکه مشکل بیشتری پیدا کنید مشخص کند و برای درمان سرگیجه و سیاهی رفتن چشم اقدام کند.
علت انواع سرگیجه و سیاهی رفتن چشم
سرگیجه یک اصطلاح است که معمولا شما در مواجه با حالتهای مختلف از آن استفاده میکنید. این احساس هر کدام با سیستمهای مختلف بدن یا بیماری مرتبط هستند. با توصیف این احساسها، شما میتوانید با استفاده از معیارهایی برای تشخیص و درمان سرگیجه به پزشک مراجعه کنید.
سرگیجه را می توان به صورت زیر توصیف نمود:
قبل از سنکوپ
سنکوپ (به فرانسوی: Syncope) که در زبان عامه سنگکوب، کوپ کردن و غش نیز نامیده میشود، از دست رفتن هوشیاری برای مدت زمانی نه چندان طولانی است. سنکوپ به احساس گیجی در فرد گفته میشود. این احساس را ممکن است شما هنگامی که به سرعت بلند شوید احساس کنید. در بعضی موارد ممکن است رنگ پریده باشید و احساس سردی در بدن داشته باشید. سنکوپ با عدم رسیدن خون به مغز رخ میدهد. دلیل آن میتواند به سادگی ننوشیدن یک لیوان آب یا به جدیت بیماری قلبی باشد.
عدم تعادل
احساسی است که در آن فرد قادر به حفظ تعادل خود نیست، اغلب به سمت طرف دیگر کشیده میشود. اگر به طور ناگهانی ظاهر شود، ممکن است ناشی از چیزی غیر عادی مانند عفونت گوش یا مورد جدیتری مانند یک بیماری عصبی باشد. اگر نشانهها پیشرفت کنند، ممکن است به علت اختلال حرکات رو به زوال مانند بیماری پارکینسون یا عفونت سیستماتیک (تمام بدن) که بر سیستم عصبی تاثیر میگذارد، باشد.
احساس دوران در سر (vertigo) و سیاهی رفتن چشم
به حالتی گفته میشود که در آن فرد حس میکند که به سرعت روی دایرهای در حال چرخیدن است و به ناگهان میایستد. ورتیگو میتواند ناشی از یک مشکل درگوش داخلی باشد که موجب سرگیجه در محیط پیرامون میشود.
هنگامی که این امر به دلیل یک مشکل در ساقه مغز باشد(که تعادل را تنظیم میکند) به آن ورتیگو مرکزی گفته میشود. علتهای آن ممکن است شامل داروهای سمی، اختلالات متابولیکی (مانند نارسایی کلیه)، مولتیپل اسکلروز و سکته مغزی باشد. دو بینی، سوزن سوزن شدن بدن، بی حسی، ضعف، پژمرده شدن چهره یا بلعیدن دشوار ممکن است منجر به سرگیجه(ورتیگو) شود.
سرگیجه عمومی که بیشتر مربوط به احساس خوشحالی در فرد است
در این مورد، ممکن است از واژه سرگیجه برای توصیف یک علامت مانند خستگی یا عدم تمرکز است که نمیتوانید دلیل آن را درک کنید. ممکن است شامل یک احساس «خارج از بدن» ناشی از شروع مصرف یک دارو جدید باشد. در برخی موارد ممکن است این احساسها مربوط به شاخه روان پزشکی باشد.
سرگیجه نشانه کدام بیماریها است؟
حدود ۸ میلیون نفر هر ساله به علت سرگیجه ناشناخته به پزشک مراجعه میکنند. در اغلب موارد، علت ساده خواهد بود و نیاز به هیچ مداخله پزشکی ندارد. در موارد دیگر، علت سرگیجه میتواند به عنوان یک نشانه هشدار دهنده اولیه از یک وضعیت شدید یا تهدید کننده زندگی فرد باشد و پیدا کردن علت آن به سریعتر شدن روند درمان سرگیجه کمک میکند.
ممکن است شما بپرسید، ضعیفی چشم و کم خونی باعث سرگیجه میشود؟ آیا علت سرگیجه ربطی به قلب و معده دارد؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم، سرگیجه میتواند به قسمتهای مختلف بدن ربط داشته باشد. برخی از جدیترین وضعیتهای مرتبط با سرگیجه عبارتند از:
اختلال گردش خون
وقتی اختلال گردش خون ورتبرو باسیلار اتفاق میافتد، ممکن است فرد علائم سرگیجه مرکزی را تجربه کند که به مراتب فراتر از سردرگمی در فرد است. اختلال گردش خون ورتبرو باسیلار، یک اصطلاح برای کاهش جریان خون به مغز است.
در صورتی که خون رسانی برای مدت کوتاهی کاهش یابد ممکن است منجر به حمله ایسکمیک زودگذر یعنی کاهش موقتی خونرسانی به بخشی از مغز در فرد شود (به عنوان سکته ناقص شناخته میشود). اگر محدودیت طولانیتر باشد، میتواند منجر به سکته مغزی و آسیب دائمی مغز شود.
عفونت ساقه مغز
علت سرگیجه میتواند ناشی از عفونت ساقه مغز باشد که میتواند منجر به سرگیجه یا دوران سر شود. یکی از علل شایع آن، لابیرنت ویروسی نوعی از عفونت است که منجر به التهاب در گوش داخلی میشود و عفونتهای جدیتر مانند: عفونت قارچی که اغلب در افراد مبتلا به HIV پیشرفته دیده میشود یا باکتریهای مضر مانند سل و لیستریا. ویروسهایی مانند زونا میتوانند با حمله به عصبهای نزدیک گوشتان باعث سرگیجه شوند.
خون رسانی ناکافی به مغز
علت اغلب سرگیجهها ناشی از خون رسانی ناکافی به مغز است. با پیشرفت بیماریهای قلبی عروقی توانایی قلب برای پمپاژ موثر خون در برابر گرانش کاهش مییابد. به همین دلیل ایستادن سریع میتواند در بعضی از مردم سبب پریسکوپ (مرحله قبل از سنکوپ) شود. تپش نامنظم قلب یا آریتمی میتواند منجر به نتیجه مشابه در فرد شود. با مراجعه به پزشک متخصص قلب، میتوان برای درمان سرگیجه اقدام کرد.
تومورهای غدد درون ریز
تومورهای غدد درون ریز نادر هستند، اما هورمونهایی را ترشح میکنند که میتواند موجب سرگیجه شود. به طور مثال انسولینوما از تومورهای نادر شکمی بوده که با ترشح انسولین باعث علایم شدید هیپوگلیسمی است و این تومور، هورمون مشابهی را در افراد مبتلا به دیابت برای تنظیم قند خون ترشح میکند.
اگر مقدار بیش از اندازه آزاد شود، قند خون افراد میتواند خیلی پایین باشد لذا باعث سرگیجه، ضعف و عدم تمرکز میشود. نوع دیگری که یک غده (تومور) نادر به نام فئوکروموسیتوما ، هورمونهایی را ایجاد میکند که فشار خون را افزایش میدهند و ممکن است باعث سرگیجه نامشخصی در فرد شوند. اگر برای درمان سرگیجه، از تخصصهای مختلف پزشکی کمک گرفتهاید اما نتیجه نداشته است، برای درمان سرگیجه به متخصص غدد مراجعه کنید.
اختلال خود ایمنی
یک اختلال خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی حمله میکند«نشانگان گیلن باره» است. این اختلال ممکن است توسط یک عفونت حاد باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود. نشانهها معمولا با ضعف و سوزش در پاها آغاز میشود که به تدریج به بخش بالایی بدن گسترش مییابد. با پیشرفت بیماری در فرد لرزش (Unsteadiness ) ایجاد میشود. در برخی موارد فرد فلج میشود. معمولا متخصص عفونی برای درمان اختلال خود ایمنی میتواند بهترین تشخیص را ارائه دهد.
کمبود ویتامین B1
۶- کمبود تیامین (ویتامین B1) منجر به آنسفالوپاتی ورنیکه (WE) میشود. افراد مبتلا به WE مشکلهایی در حرکت چشم خود و هم چنین حفظ پایداری در هنگام راه رفتن دارند. علاوه بر این، میتواند مشکلات حافظهای ایجاد شود که ممکن است غیر قابل برگشت باشد، مگر این که سریعا ویتامین مورد نیاز تامین شود. اگر کمبودهای تیامین در اوایل درمان شود، بیشتر نشانها به سرعت بهبود مییابند و سرگیجه و سیاهی رفتن چشم هم درمان میشود. برای پیدا کردن کمبود ویتامینهای بدنتان میتوانید به متخصص داخلی مراجعه کنید. در مورد تمامی داروهایی که ممکن است مصرف کرده باشید یا تجویز شده است و هر نوع تغییر در وعده غذایی، سبک زندگی یا برنامه کاری داشته اید را به او بگویید. با توصیف دقیق تر تمامی نشانه ها کار درمان سرگیجه برای پزشک آسان تر می شود