درمان آب‌مروارید با بهره‌گیری از روش «فیکو»؛ بهبودی در کوتاه‌ترین زمان

مثبت زندگی: امروزه با گسترش ابزارهای جراحی و تکنیک‌های مربوطه، روند درمان و التیام بیماری‌های چشم،‌ تغییرات قابل‌توجهی یافته است. درمان آب‌مروارید با بهره‌گیری از روش «فیکو» نیز موجب شده تا هم میزان برش قرنیه کمتر شود و هم مدت زمان لازم برای بهبودی کاهش یابد. از آنجایی که تیغ جراحی در این تکنیک بسیار ظریف‌تر شده و عدسی نیز توسط دستگاه مجهز به امواج مافوق صوت (اولتراسوند) شکسته و تخلیه می‌شود، این امکان برای جراح چشم وجود دارد که با دقت و ظرافت بیشتری روند درمان را اجرا کند.

در گذشته باید بخش زیادی از قرنیه را می‌شکافتند و عدسی بیمارشده (کدر) را به طور کامل خارج می‌کردند. در این صورت بیمار با درد و مشکلات طولانی‌مدت و چند بخیه روی قرنیه خود مجبور بود دوران نقاهت را طی کند، اما امروزه با ابداع دستگاه‌های پیشرفته (که هر سال نیز شاهد تغییرات موثرتری در ساخت آن هستیم)، با برشی 5/1 میلی‌متری (که دیگر نیازی به بخیه ندارد) شرایط برای ارسال امواج اولتراسوند به قرنیه فراهم می‌شود تا از این طریق عدسی کدر و فاقد عملکرد فرد بیمار، شکسته و تخلیه شود.

***

بیماری کاتاراکت یا آب‌مروارید در اثر کدر شدن عدسی چشم به دلایل مختلف از جمله کهولت سن، کارایی خود را از دست می‌دهد و امکان دید را از بیمار می‌گیرد، از این رو با تعویض عدسی چشم بیمار با یک لنز (عدسی) مصنوعی، می‌توان دید دوباره‌ای به او داد.

در این روش به ساختار چشم و بینایی آسیبی نمی‌رسد و اگر فردی در گذشته به عیوب انکساری دچار بود و ناچار بود از عینک استفاده کند، کماکان به این روند خود ادامه می‌دهد و عمل جراحی آب‌مروارید تاثیری در افزایش دید یا کاهش نمره عينك ندارد. این روش جراحی، به بخیه نیاز ندارد و بیمار بلافاصله و بدون درد مرخص می‌شود البته برخی از پزشکان توصیه می‌کنند چشم بیمار چند ساعت پانسمان شود، اما عده‌اي هم چشم را پانسمان نمی‌کنند.

لنزهای امروزی، لنزهای تاشو نام دارند و در اصطلاح «فولدبل» هستند كه قابلیت تا شدن دارند و درون یک سوزن پلاستیکی حدودا دو میلی متری جا می‌گیرند، از این رو جراح لنز مورد نظر را به آهستگی از برش ظریف کنار قرنیه به محل استقرار نزدیک و در همانجا آزاد می‌کند تا در محل خود قرار بگیرد. بدین‌ترتیب یک عدسی با قطر 6 میلی‌متر را درون چشم فرد بیمار می‌گذارند.

امروزه با وجود این روش، دیگر بیماران مجبور به صبر کردن برای به اصطلاح رسیدن عدسی قدیمی برای تعویض نیستند چرا که هرچه زمان بگذرد تا عدسی اصطلاحا برسد، سخت‌تر شده و شکستن آن توسط امواج اولتراسوند دشوارتر شود. از این رو جراح چشم‌پزشک با مشاهده آب‌مروارید در بیمار، در اولین فرصت او را مداوا می‌کند.

در صورتی که فرد به چهاردهم یا پنج‌دهم از دید کامل (از مجموع ده‌دهم) دید رسیده باشد، زمان مناسبی برای عمل جراحی «فیکو» است و بعد از عمل هم دید او به حالت عادی خود می‌رسد.

در سال‌های نه چندان دور، به بیمار می‌گفتند زمانی که انگشتان دست خود را واضح نمی‌بیند، برای عمل جراحی آب‌مروارید مراجعه کند. این بدان خاطر بود که جراح در روش‌های قدیمی، مجبور بود عدسی را به طور کامل با یک عمل جراحي باز سالم خارج کند.

همین انتظار برای رسیدن زمان عمل جراحي آب‌مروارید حداقل حدود چهارسال (بسته به فرد) متفاوت بود، به همین خاطر روند طبیعی زندگی و دید او دستخوش مشكلات می‌شد. مجبور بود رانندگی نکند یا برای دیدن تلویزیون در نزدیک‌ترین فاصله تا تلویزیون قرار گیرد یا از عینک‌های بسیار قوی استفاده کند تا وقت عمل برسد.

در گذشته این عارضه در سنین 60 تا 70 سالگی از بسیار شایع بود، اما امروزه این سن کاهش یافته و به دهه‌های پائین‌تر عمر نیز رسیده است. مهم‌ترین دلیل این موضوع، پرتوهای فرابنفش خورشید است. آسیب‌های شدید به لایه ازن موجب شده است پرتوهای فرابنفش بیشتری به ساکنان کره زمین بتابد.

نکته دیگر مصرف غذاهای فست‌فود از جمله پیتزا و ساندویچ و از سوی دیگر مصرف نکردن غذاهای تازه، سبزی‌ها و میوه‌هاست که به جای آن مصرف غذاهای فریزری افزایش یافته است. باید گفت که سن ابتلا به آب مروارید 10 تا 15 سال کاهش یافته و بیماران، مثل گذشته 90-80 ساله نیستند. بیشتر مراجعان، افرادی هستند که دهه پنجم و ششم عمر خود را می‌گذرانند.

استفاده از عینک‌های ضدآفتاب محافظ در برابر اشعه UV موسوم به آنتی‌یووی 400 (Anti UV 400)، مصرف سبزی‌ها و میوه‌های تازه، پرهیز از مصرف غذاهای فست‌فود، مهم‌ترین توصیه برای پیشگیری از آب‌مروارید است.

افرادی که با نور و آتش سروکار دارند از جمله نانواها، کشاورزها، کوهنوردها، شیشه‌گرها، قایقرانان، جوشکارها، آهنگران و… کلیه افرادی که در معرض پرتوهای فرابنفش قرار دارند، باید نسبت به حفاظت خود بیشتر توجه کنند.

تاکنون تحقیق اثبات‌شده‌ای مبنی بر مصرف نوع خاصی از املاح یا ویتامین‌ها برای پیشگیری از آب‌مروارید وجود ندارد. علاوه‌ بر این مردان نسبت به زنان با احتمال بیشتری به آب مروارید مبتلا می‌شوند زیرا بیشتر بیرون از خانه هستند و در برابر عوامل زیانبار بیشتری قرار دارند. رنگ چشم در ابتلا به این بیماری نقش ندارد.

نکته قابل توجه اینکه عمل جراحی داخل چشم و در کل اعمال جراحی چشم به دلیل احتمال عفونت چشمی که خطرناک نیز هست، به طور همزمان روی هر دو چشم انجام نمی‌شود و جراحان توصیه می‌کنند هر یک از چشم‌ها با فاصله یک تا دو ماه و در شرایط خاص با فاصله یک تا دو هفته عمل جراحی قرار بگیرند؛ کاتاراکت نیز از این دستورالعمل مستثنی نیست.