داروهای چاق کننده؛ چاقی از عوارض جانبی کدام داروها است؟
مثبت زندگی: شاید شما نیز از آن دسته افرادی باشید که مراقب رژیم غذاییشان هستند و مرتب ورزش میکنند ولی با وجود این، وزنشان افزایش پیدا میکند. جالب است بدانید که افزایش وزن، فقط بهدلیل مصرف غذاهای پرکالری و بیتحرکی نیست و گاهی نیز در اثر داروهایی است که مصرف میکنید. در این مقاله به معرفی بعضی از انواع داروهای چاق کننده میپردازیم که میتوانند موجب افزایش اندازهٔ دور کمرتان شوند. البته فهرست ارائهشده در اینجا کامل نیست و اگر درمورد داروهایی که مصرف میکنید نگران هستید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای ضدافسردگی
شامل:
- سیتالوپرام (با نام تجاری Celexa)
- فلوکستین (با نام تجاری پروازاک)
- فلووکسامین (Luvox)
- میرتازاپین (رمرون)
- پاروکستین (Paxil)
- سرترالین (Zoloft)
اینها داروهای ضدافسردگی سهحلقهای (tricyclic antidepressants) نیز نامیده میشوند. داروهای ضدافسردگی میزان مواد شیمیایی خاصی را در مغز افزایش میدهند که موجب ایجاد «احساس خوب» در فرد میشوند. بعضی از این موادشیمیایی، اشتها و چگونگی سوزاندن کالری در بدن را نیز کنترل میکنند.
ممکن است که پس از غذا خوردن، احساس سیری نکنید یا با وجود اینکه مقدار غذایتان افزایش نیافته است، بافت چربی بیشتری در بدنتان تشکیل شود. این حالت بهویژه در بلندمدت ایجاد میشود. بعضی از داروهای ضدافسردگی موجب میشوند که وزنتان در یک سال بهمیزان تقریبا ۱۱ کیلوگرم افزایش پیدا کند.
در نظر داشته باشید که خود افسردگی نیز میتواند روی اشتها و عادتهای غذایی شما اثر بگذارد. برای برطرف کردن این مشکل میتوانید از پزشک یا مشاورتان کمک بگیرید.
داروهای تثبیتکنندهٔ خلق (Mood Stabilizers)
شامل:
- کلوزاپین (Clozaril)
- لیتیوم (Eskalith ،Lithobid)
- اُلانزاپین (با نام تجاری Zyprexa)
- کوئتیاپین (Seroquel)
- ریسپریدون (Risperdal)
این داروها در درمان بیماریهای روانی مانند اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنی مؤثر هستند. مستقیما روی مغز اثر میگذارند و وزن و سوختوساز شما را تحتتأثیر قرار میدهند.
داروهای تثبیتکنندهٔ خلق موجب افزایش اشتها میشوند. بعضی از این داروها در ۱۰ هفته موجب افزایش وزن بهمیزان ۱۱ پوند (۵ کیلوگرم) میشوند. افزایش وزن بیمارانی که برای مدتی طولانی از این داروها استفاده میکنند میتواند از این نیز بیشتر باشد.
داروهای دیابت
شامل:
- گلیمپراید (glimepiride) (Amaryl)
- گلیپیزید (glipizide) (با نامهای تجاری Diabeta، میکروناز)
- انسولین
- ناتگلیناید (با نام تجاری Starlix)
- پیوگلیتازون (pioglitazone ،Actos)
- ریپاگلینید (Prandin)
داروهای دیابت به روشهای مختلفی سطح قندخون را کنترل میکنند. بعضی از این داروها موجب میشوند که به انسولین حساستر شوید. بعضی دیگر نیز موجب میشوند که بدنتان پیش از غذا یا بعد از آن انسولین بیشتری را آزاد کند.
طبیعی است که وقتی مصرف این داروها را تازه شروع کردهاید و بدنتان در حال سازگاری یافتن با آنها است، وزن اضافه کنید. ولی بعضی از داروهای قدیمیتر اساسا کالریها را به داخل سلولهای چربی میکشند. این افزایش وزن بهویژه برای بیماران مبتلابه به دیابت نوع ۲ که قبل از مصرف دارو نیز اضافهوزن داشتهاند، آزاردهنده است.
پزشک میتواند داروهای دیگری تجویز کند یا به شما توصیه کند که در سبک زندگی خود تغییراتی ایجاد کنید.
کورتیکواستروئیدها
شامل:
- متیلپردنیزولون (Medrol)
- پردنیزولون (با نامهای تجاری Orapred ،Pediapred ،Prelone و…)
- پردنیزون (با نامهای تجاری Deltasone ،Prednicot ،Sterapred و…)
کورتیکواستروئیدها درد و التهاب را کاهش میدهند. این داروها با استروئیدهایی که بدنسازان برای ساخت عضله مصرف میکنند، متفاوت هستند.
کورتیکواستروئیدها بهصورت داروهای تزریقی، کرمهای موضعی، اسپریهای استنشاقی یا داروهای خوراکی در دسترس هستند. از آنجا که این داروها روی سوختوساز بدن نیز اثر میگذارند، مصرف آنها در بلندمدت میتواند موجب افزایش اشتها و ذخیرهٔ چربی بیشتری، بهویژه در اطراف شکم شود.
داروهای تشنج و میگرن
شامل:
- آمیتریپتیلین (با نام تجاری الاویل، Elavil)
- نورتریپتیلین (با نامهای تجاری آونتیل (Aventyl) و پاملور (Pamelor))
- والپروئیک اسید (Depacon ،Depakote ،Stavzor)
داروهایی که برای توقف سردردهای میگرنی و تشنج مصرف میشوند، روی هورمونهای کنترلکنندهٔ گرسنگی اثر میگذارند و ایجاد احساس سیری در بدن را دشوارتر میکنند.
این داروها میتوانند اشتهای شما را افزایش دهند، سوختوسازتان را کاهش دهند و موجب شوند که بدنتان مایعات اضافه را در خود نگه دارد. در یکی از مطالعههای انجامشده، افرادی که والپروئیک اسید (Depakote) مصرف کردند، اشتیاق بیشتری برای خوردن فستفود داشتند.
داروهای قلبیِ «مسدودکنندهٔ بتا»
شامل:
- آسبوتولول (Sectral)
- آتنولول (با نام تجاری تنورمین، Tenormin)
- متوپرولول (Lopressor ،Toprol XL)
- پروپرانولول (با نام تجاری ایندرال، Inderal)
مسدودکنندههای بتا با آهسته کردن ضربان قلب و پایین آوردن فشار خون موجب کاهش فشار روی قلب میشوند. ولی عملکرد این داروها موجب کاهش واکنش بدن به ورزش میشود و بنابراین کالری کمتری میسوزانید. از آنجا که مسدودکنندههای بتا موجب میشوند که احساس خستگی کنید، با مصرف آنها انرژی لازم برای ورزش کردن را نخواهید داشت و این مسئله نیز موجب افزایش وزن شما میشود.
داروهای ضدآلرژی
شامل:
- ستیریزین (Zyrtec)
- دیفنهیدرامین (با نام تجاری بنادریل، Benadryl)
- فکسوفنادین (Allegra)
- لوراتادین (با نام تجاری کلاریتین، Claritin)
داروهای ضدحساسیتی که میتوانید بدون نسخهٔ پزشک تهیه کنید، از عملکرد هیستامین جلوگیری میکنند. هیستامین مادهای شیمیایی است که در بدن ساخته میشود و عامل بروز بسیاری از نشانههای آلرژی و حساسیتهاست. جلوگیری از عملکرد هیستامین در بدن با مصرف یک داروی آنتی هیستامین مانند دیفنهیدرامین میتواند موجب افزایش وزن شما شود.