مثبت زندگی: پیش از این موارد مصرف زغال اخته محدود می‌شد به استفاده از آن در برخی از انواع نوشیدنی‌ها، مربا، کمپوت و نظایر اینها. اما به‌مرور این روند تغییر کرد و تحقیقات و مطالعات زیادی دربارهٔ خواص زغال اخته و فواید این میوه برای سلامتی صورت گرفته است. این تحقیقات همگی گویای آن بودند که زغال اخته فوایدی دارد که شاید در کمتر مادهٔ خوراکی طبیعی دیگری بتوان یافت. در بخش‌های بعدی مطلب، شما را با خواص زغال اخته آشنا خواهیم کرد. اما پیش از آن کمی دربارهٔ ویژگی‌های ظاهری و طعم و مزهٔ زغال اخته صحبت می‌کنیم.
ویژگی‌های ظاهری میوه و درخت زغال اخته
خواص زغال اخته
۱. درمان اسهال
یکی از مهم‌ترین خواص زغال اخته خاصیت درمانی آن برای اسهال و اسهال خونی است. این میوه حاوی مقدار زیادی «تانین» است. گسی دهان در نتیجهٔ همین تانین اتفاق می‌افتد. از گذشته‌های دور، از زغال اخته برای درمان اسهال استفاده می‌شده است. اتفاقی که ازلحاظ علمی می‌افتد این است که به‌هنگام گس شدن دهان، بعضی از بافت‌ها منقبض می‌شوند. این انقباض خارج شدن مایعات را از بدن محدود می‌کند. همین اولین قدم در جهت بهبودی اسهال است. در کنار میوهٔ زغال اخته، از گلِ درخت آن هم برای درمان اسهال استفاده می‌شود.
۲. توان‌بخشی
زغال اخته مقوی است و خاصیت توان‌بخشی دارد. این به‌خاطر مواد معدنی و مغذیِ سرشارِ موجود در آن است. زغال اخته سرشار است از ترکیباتی مانند کلسیم، پتاسیم، آهن، زینک. در کنار اینها، یکی از منابع غنی سدیم است. سدیم در کوتاه کردن دورهٔ نقاهت پس از درمان بیماریها تأثیرگذار است. مثلا می‌توان پس از برطرف شدن اسهال شدید، با مصرف شربت زغال اخته دورۀ بازیابی توان جسمی و نقاهت را کوتاه کرد.
۳. خواص زغال اخته برای کبد
یکی دیگر از خواص زغال اخته تأثیر آن بر بهبود عملکرد کبد است. برای رسیدن به این اثرگذاری، زغال اخته را باید طی روندی منظم مصرف کنیم.
۴. ادرار آوری
بر اساس آموزه‌های طب سنتی چین، یکی دیگر از خواص زغال اخته خاصیت دیورتیک یا ادرارآوری آن است. زغال اخته باعث می‌شود ادرار با سهولت بیشتری تولید و خارج شود. این مسئله باعث بهبود عملکرد کلیه‌ها می‌شود و علاوه‌برآن به کاهش فشار خون بالا و سم زدایی بدن هم کمک می‌کند.
۵. منبع غنی ویتامین c
مصرف زغال اخته برای پیشگیری از بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا مفید است. زغال اخته یکی از منابع غنی ویتامین C به‌شمار می‌رود. این ویتامین خاصیت ضدالتهابی، ضدویروسی و ضد باکتری دارد. البته تنها زمانی قادر به استفاده از این خاصیت خواهیم بود که زغال اخته را خام و همان‌طور که هست مصرف کنیم. حرارت دادن و پختنش ویتامین ث را از بین می‌برد.
۶. دارا بودن خواص آنتی‌اکسیدانی
زغال اخته به‌سیاق بیشتر میوه‌های دیگری که از لحاظ شکل‌وشمایل شبیه آن هستند، خواص آنتی‌اکسیدانی هم دارد. آنتی اکسیدان از بدن در برابر رادیکال های آزاد و بیماری‌های مزمن محافظت می‌کند.
۷. مقاوم‌سازی بدن در برابر بعضی بیماریها
مصرف زغال اخته بدن را در برابر بعضی از بیماریها و اختلال‌ها مقاوم می‌کند. ازجملۀ این موارد می‌توان به تب، بیماری های روده، بیماری های قلبی ـ عروقی و وبا اشاره کرد.
پیش از آنکه سراغ موضوع بعدی برویم، بهتر است به این مطلب هم اشاره کنیم: حتی پوستهٔ درخت زغال اخته هم خواص درمانی دارد. استفاده از آن تقریبا مثل چوب دارچین است. مثلا می‌توانید آن را در آب بگذارید و اجازه دهید مدتی با هم بجوشند. این نکته را هم فراموش نکنید که برای بهره بردنِ حداکثری از خواص زغال اخته، بهتر است میوهٔ آن را دست‌نخورده و خام مصرف کنید. خشک کردن، پختن یا هر فرایند دیگری بالاخره بعضی از ترکیبات را از بین می‌برد.
نحوه مصرف زغال اخته
شیوه‌های مصرف زغال اخته، بسته به علایق و سلیقه‌های مختلف متفاوت است. همه‌چیز به ترجیح و صلاحدید خود شما بستگی دارد. در ایران با زغال اخته چیزی شبیه به آلبالوی خشک درست می‌کنند و آن را در رب‌های مختلف می‌خوابانند. این فراورده طرفداران زیادی هم دارد.
به‌طور کلی، شیوه‌های مصرف زغال اخته عبارت‌اند از:
بعضی میوهٔ آن را دوست دارند و آن را همین‌طور که هست می‌خورند؛
برخی با زغال اخته مربا درست می‌کنند؛
گاهی هستهٔ زغال اخته را جدا می‌کنند و بعد آن را با پرتقال و شکر می‌پزند؛ از سسی که درست می‌شود، می‌توان برای ریختن روی بستنی یا خوراکی‌های دیگر استفاده کرد؛
عده‌ای هم زغال اخته را مثل آلبالو، خشک و بعد استفاده می‌کنند؛
در بعضی از کشورها مانند آذربایجان، ارمنستان و آلبانی از زغال اخته برای تهیهٔ انواع نوشیدنی استفاده می‌شود؛
ساکنان بعضی از نقاط ایران و ترکیه زغال اخته را به‌همراه نمک در میان‌وعده می‌خورند؛ همین‌طور از آن برای تهیهٔ نوشیدنی‌های خنک استفاده می‌کنند.
عوارض مصرف زغال اخته
در حال حاضر هیچ نوع عارضهٔ بخصوصی برای خوردن زغال اخته تشخیص داده نشده است. فقط بعضی افراد ممکن است به آن حساسیت داشته باشند بعضی هم با مصرف آن معده درد می‌گیرند.
روش نگهداری زغال اخته
اگر زغال اختهٔ تازه را در کیسهٔ پلاستیکیِ سربسته و در یخچال نگهداری کنیم، تا چند روزی تازه و قابل‌استفاده خواهد ماند. اگر می‌خواهید مدت بیشتری سالم بماند، یا باید آن را فریز کنید یا خشکش کنید.
نتیجه‌گیری
ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در زغال اخته، این میوه را انتخاب ایدئالی برای اضافه کردن به رژیم غذایی می‌کند. زغال اخته علاوه بر اینکه در عملکرد بهتر کلیه‌ها و کبد تأثیرگذار است، برای غشاهای مخاطیِ دستگاه گوارشی هم خاصیت تسکین‌دهنده دارد. همچنین، به خارج شدن مواد و ترکیبات عفونی از بدن کمک می‌کند و باعث بازیابی سریع‌تر توان جسمی بعد از برطرف شدن بیماریها می‌شود. اگر میوهٔ زغال اخته را خام و همان‌طور که هست استفاده کنیم، می‌توانیم از خواص آنتی‌اکسیدانی‌اش هم بهره ببریم. در آموزه‌های طب سنتی توصیه‌هایی دربارهٔ زغال اخته وجود دارد، مانند اینکه برای درمان دیابت و آلرژی هم مفید است. البته این ادعاها هنوز به‌طور علمی و اصولی اثبات نشده‌اند. باید منتظر تحقیقات بیشتر باشیم.
