مثبت زندگی: آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی است که مشکلات مفصل زانو را تشخیص داده و درمان می‌کند. در طول این عمل، جراح یک برش خیلی کوچک ایجاد می‌کند و یک دوربین خیلی کوچک به نام آرتروسکوپ را وارد زانو می‌کند. این وسیله امکان دیدن داخل زانو را فراهم می‌کند. جراح می‌تواند مشکلات زانو را تشخیص دهد و در صورت با استفاده از ابزاری کوچک داخل آرتروسکوپ، مشکل را رفع کند. این یک روش جراحی کمتر تهاجمی برای تشخیص و درمان مشکلات در زانو است.
آرتروسکوپی نسبت به سایر روش‌های جراحی تهاجمی مزیت‌هایی دارد. جراحی آرتروسکوپی زانو روز به روز فراگیرتر می‌شود چون معمولا دوره نقاهت کوتاه‌تری نسبت به روش‌های دیگر دارد. این عمل معمولا کمتر از یک ساعت وقت می گیرد و اختلالات جدی معمولا ندارد.
موارد استفاده و فواید
جراحی آرتروسکوپی زانو نسبت به سایر روش‌ها، روشی کمتر تهاجمی است. جراح می‌تواند مشکلات را تشخیص دهد و با استفاده از یک ابزار بسیار کوچک یعنی یک آرتروسکوپ که از طریق برشی در پوست وارد می‌شود، عمل جراحی انجام دهد.
جراحی آرتروسکوپی زانو عمدتا در تشخیص مشکلات زیر سودمند است:
- درد مداوم مفصل
- صدمه به غضروف
- شناور بودن بخش‌هایی از استخوان یا غضروف
- تجمع مایع که باید تخلیه شود
در اکثر موارد، آرتروسکوپی برای همه آنها لازم است. بیماران می‌توانند در عوض سایر روش‌های جراحی این روش را انتخاب کنند چون آرتروسکوپی اغلب مزایای زیر را دارد:
- صدمه کمتر به بافت
- زمان بهبود کمتر
- بخیه کمتر
- درد کمتر پس از عمل
- خطر کمتر عفونت به دلیل انجام برش‌های کوچکتر
البته آرتروسکوپی برای همه مناسب نیست. شواهد کمی وجود دارد که افراد مبتلا به بیماری‌های تخریب یا پوکی استخوان می‌توانند از روش آرتروسکوپی زانو بهره‌‌مند شوند.
چه موقع عمل آرتروسکوپی زانو باید انجام شود؟
پزشک شما در صورتی که مبتلا به درد زانو باشید انجام این جراحی را به شما توصیه خواهد کرد. اگر پزشک بیماری را که موجب درد شده تشخیص دهد آرتروسکوپی زانو را توصیه می‌کند یا ممکن است با استفاده از این عمل بیماری شما را تشخیص دهد. در هر صورت، آرتروسکوپی روشی مفید برای پزشکان است تا منبع درد زانو را تشخیص داده و مشکل را حل کنند.
جراحی آرتروسکوپی می‌تواند جراحات زانو را در موارد زیر تشخیص داده و درمان کند، اینها عبارتند از:
- پارگی رباطهای صلیبی قدامی یا خلفی
- منیسک پاره شده (غضروف بین اسخوانهای زانو)
- کشکک در صورت خارج شدن از جای خود
- قطعات غضروف تکه شده که در مفصل شل شده قرار دارند
- برداشتن کیست بیکر
- شکستگی استخوان زانو
- تورم سینوویوم (پوششی روی مفصل)
آمادگی برای جراحی آرتروسکوپی زانو
بسیاری از پزشکان یک برنامه آماده سازی مناسب را به بیماران توصیه می‌کنند که معمولا شامل ورزشهای ملایم است. بیمار باید در مورد هر نوع داروی تجویز شده توسط پزشک و یا داروهای بدون نسخه را با وی در میان بگذارد. شاید لازم باشد که قبل از قبل بعضی از داروها را قطع نماید. این امر حتی ممکن است شامل داروهای مسکن همچون ایبوپروفن هم باشد.
بیمار باید حداکثر ۱۲ ساعت قبل از عمل، بخصوص اگر با بیهوشی کامل باشد، غذا خوردن را کنار بگذارد. پزشک باید به بیمار در مورد موادی که اجازه دارد بخورد یا بنوشد، اطلاع دهد. بعضی از پزشکان داروی مسکن را تجویز می‌نمایند. بیمار باید این دارو را قبل از جراحی مصرف کند بنابراین برای دوره نقاهت آماده خواهد بود.
روش جراحی
نوع بی حسی بستگی به محدوده مورد عمل آرتروسکوپی دارد. پزشک معمولا یک بی حسی موضعی تزریق می‌کند تا بی حسی فقط روی زانو اثر بگذارد. اگر هر دو زانو مشکل داشته باشند، از بی حسی ناحیه‌ای یعنی از کمر به پایین برای بی حس کردن شخص استفاده می‌شود.
در بعضی موارد، پزشکان از بیهوشی عمومی استفاده می‌کنند. در این مورد، شخص حین عمل به طور کامل در خواب خواهد بود. اگر شخصی بیدار باشد معمولا به او اجازه داده می‌شود تا عمل را روی نمایشگر نگاه کند. این کاملا اختیاری است و بعضی از اشخاص دوست ندارند عمل را ببینند.
این عمل با چند برش کوچک در زانو شروع می‌شود. جراحان از یک پمپ استفاده می‌کنند تا محلول نمکی را در آن ناحیه فرو کنند. این کار زانو را باز خواهد کرد، و پزشکان راحت‌تر می‌توانند ببینید که چه می‌کنند. بعد از اینکه زانو باز شد، جراحان آرتروسکوپ را وارد می‌کنند.
دوربین به جراحان اجازه می‌دهد تا بخش مورد جراحی را بررسی کنند و هر نوع مشکلی را مشخص کنند. آنها تشخیص خود را تایید می‌کنند و تصاویری تهیه می‌کنند. اگر مشکلی باشد که بتوان با آرتروسکوپی رفع کرد، جراحان ابزارهای کوچکی را از طریق آرتروسکوپ وارد می‌کنند و از آنها برای رفع معضل استفاده می‌کنند.
بعد از اینکه مشکل رفع شد، جراحان ابزارها را برداشته از پمپ برای تخلیه سالین از زانو استفاده می‌کنند و برش‌ها را بخیه می‌زنند. در اکثر مواقع، این جراحی کمتر از یک ساعت وقت می‌گیرد.
خطرات
آرتروسکوپی زانو هم همانند هر جراحی دیگری با خطراتی همراه است البته اختلالات جدی معمولا وجود ندارد. افزایش خطر عفونت و خونریزی شدید پس از جراحی وجود دارد. استفاده از بیهوشی نیز خطراتی دارد. در مورد بعضی از افراد، بیهوشی موجب واکنش‌های آلرژیک یا دشواری در تنفس می‌شود. بعضی از خطرات خاص آرتروسکوپی زانو عبارتند از:
- سفتی مزمن در زانو
- صدمه تصادفی به بافت‌ها و اعصاب
- عفونت داخل زانو
- خونریزی داخل مفاصل
- لخته‌های خون
این عوارض شایع نیستند و اکثر افراد بدون هیچ مشکلی بهبود پیدا می‌کنند.
دوره نقاهت
بهبود بیمار پس از آرتروسکوپی معمولا سریعتر از جراحی باز است. اکثر افراد همان روز عمل، بیمارستان را با دستورالعمل‌های مربوط به دوره نقاهت ترک می‌کنند.
ترفندهای بهبود کلی عمدتا شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از یخ پک (کمپرس سرد) برای گذاشتن روی و اطراف ناحیه برای کاهش ورم و درد
- بالا نگه داشتن پا به مدت چندین روز پس از جراحی
- استراحت کافی و مرتب
- تعویض مرتب بانداژ و کمپرس
- استفاده از عصا و انجام دستورات پزشک در مورد استفاده از وزنه برای زانو
پزشکان معمولا دستورات خاصی را قبل از مرخص شدن از بیمارستان به بیمار می‌دهند. آنها معمولا مسکنهای قوی یا ملایم را برای کنترل درد توصیه می‌کنند.
در بعضی موارد پزشکان ممکن است مصرف آسپرین را برای کاهش خطر لخته خون توصیه کنند. زمان بهبودی می‌تواند متفاوت باشد. بیمار ممکن است فعالیت سبک خود را ۱ تا ۳ هفته بعد و فعالیت معمول زندگیش را ۶ تا ۸ هفته بعد از سر بگیرد.
نرمش‌های مناسب بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو
قبل و بعد از آرتروسکوپی زانو، نرمش‌های مناسب می‌توانند به بیمار کمک کنند. انجام جلسات فیزیوتراپی برای کشش عضلات اطراف زانو ممکن است به زانو کمک کند تا کاملا بهبود پیدا کند. پزشکان معمولا چندین حرکت کششی ساده و تمرین ورزشی را به بیمار یاد می‌دهند تا در خانه انجام دهد.
این نرمش‌ها به عنوان بخشی از درمان ضروری هستند. آنها برای باز گرداندن کشش کامل زانو و طیف وسیعی از حرکات لازم هستند. انتخاب نوع تمرینات و شدت آن بستگی به شدت مشکلات بیماری و وضعیت کلی شخص دارد. باید با پزشکتان یا فیزیوتراپیست قبل از انجام تمرینات در خانه صحبت کنید.
دورنمای جراحی آرتروسکوپی زانو
بهبود و موفقیت آرتروسکوپی زانو از فردی به فرد دیگر متفاوت است. شدت و نوع ضایعه موجود در زانو می‌تواند بر نتیجه جراحی تاثیر داشته باشد. تعهد و توانایی شخص برای تامین بهبود خود نیز نقش مهمی در نتیجه آن بازی می‌کند. استفاده کامل از زانو در صورتی به دست می‌آید که شخص کلیه برنامه‌های بهبود توصیه شده توسط پزشک را دنبال کند که شامل انجام تمرینات و نرمش‌های مناسب است.
