مثبت زندگی: چه بخوریم تا لاغر یا چاق شویم؟ سوالی که معمولاً پاسخهای زیادی دارد و به راحتی میتوانید به یک نتیجه مناسب برای خودتان برسید اما در مورد سلامت روح و روانتان باید چه چیزهایی بخورید؟ تا به حال به این سوال فکر نکرده بودید؟ تصورتان این بود که تغذیه در سلامت روان و اعصاب نقشی ندارند؟ اگر اینگونه فکر میکردید به شما پیشنهاد میکنیم این مقاله از مثبت زندگی را بخوانید تا با خوراکیهایی آشنا شوید که برای سلامت روان مفیدند.
گوشت یا میوه و سبزی؟
گوشت، میوه و سبزی از خوراکیهایی هستند که سلامت ذهن را تقویت میکنند اما کدام یک از آنها مفیدتر هستند؟
نتایج یک بررسی نشان میدهد تاثیر غذاهای خاص روی سلامت روان شناختی فرد تا حد زیادی به سن او وابسته است. گروهی از متخصصان آمریکایی دریافتند تاثیر برخی خوراکیها روی سلامت خُلق و روان افراد جوان با تاثیرگذاری آنها روی افراد مسن متفاوت است و عکس آن نیز صادق است.
متخصصان آمریکایی معتقدند این یافتهها به افراد کمک میکند تا برای بهبود سلامت روان و ذهن خود گزینه غذایی بهتری را انتخاب کنند.
ساختار مغز در طول زندگی بارها تغییر میکند
نتایج یک آزمایش که اوایل سال جاری منتشر شد نشان میدهد مصرف میوه و سبزی میتواند در مدت دو هفته سلامت روان را بهبود دهد در حالی که نتایج یک بررسی دیگر حاکی از ارتباط بین مصرف گوشت قرمز و کاهش خطر ابتلا به افسردگی است.
این باور وجود دارد که چنین فوائدی مربوط به این است که چگونه برخی خوراکیها ترکیب مغز را تغییر داده و بر سلامت ذهن تاثیر میگذارند. هر چند در این بررسی جدید به نکته مهمی اشاره شده و آن این است که «ساختار مغز در تمام طول زندگی یکسان نیست.»
متخصصان به این نکته اشاره کردند که رشد مغز تا سن ۳۰ سالگی کامل نمیشود. به همین دلیل میتوان تفاوت کنترل احساسی، عادات فکری و ترمیم پذیری بین جوانان و بزرگسالان بالغ را توجیه کرد. در نتیجه فاکتورهای تغذیهای میتواند روی سلامت روان این دو گروه سنی تاثیر بگذارد.
دو گروه مورد مطالعه قرار گرفتهاند
در این مطالعه دو گروه سنی ۲۹-۱۸ و ۳۰ سال به بالا مورد بررسی قرار گرفتند و به ارتباط بین رژیم غذایی، ورزش و فشار روانی در دو گروه توجه شد.
متخصصان دریافتند مصرف بیشتر گوشت قرمز و طیور که سطح مواد شیمیایی بهبود دهنده خلق و خو در مغز را افزایش میدهد با سلامت روح و ذهن در افراد جوان مرتبط است هر چند این ارتباط در افراد مسن مشاهده نشد.
همچنین ورزش کردن به تولید این مواد شیمیایی منجر میشود.
به بیان دیگر افراد جوان که کمتر از سه بار در هفته گوشت قرمز یا سفید مصرف میکنند و کمتر از سه نوبت در هفته ورزش میکنند بیشتر دچار فشارهای روانی هستند.
متخصصان مشاهده کردند سلامت روان شناختی بزرگسالان بالغ با مصرف بیشتر سبزی و میوه بهبود پیدا میکند. این تیم تحقیقاتی تاکید کردند این خوراکیها سرشار از آنتی اکسیدانهایی هستند که با آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد مقابله میکنند.
با افزایش سن میزان شکلگیری رادیکالهای آزاد بیشتر میشود بنابراین نیاز به آنتی اکسیدانها بیشتر میشود.
نقش تغذیه در سلامت روان از نظر طب سنتی
توجه به تغذیه مناسب و حلال که موجب پرورش جسم، عقل و روح می شود و همچنین رعایت آدابی مانند سبک غذا خوردن، آغاز غذا با نام خدا، آرام جویدن و سپاسگزاری پس از صرف غذا نقش مهمی در سلامت جسم و روح ایفا می کند.
انواع غذا را می توان به غذاهای خوردنی، شنیداری، دیداری، پنداری، لمسی، جنسی و اُنسی (تاثیر روحیه همنشین بر خلق و خو) تقسیم بندی کرد.
یکی از مهمترین عوامل مؤثر در این باره، تغذیه صحیح و متناسب با نوع مزاج هر فرد است.
در طب سنتی قانونی به نام «تدبیر به عین» و «علاج به ضد» وجود دارد یعنی اگر مزاج فردی گرم و خشک است و در تعادل مزاجی و صحت است، طبیعت غذایش هم باید گرم و خشک باشد. اما اگر غلبه گرمی و خشکی دارد باید از مصرف غذاهای با طبیعت گرم و خشک پرهیز کند و علاج به ضد را رعایت کند یعنی غذاهایی با طبیعت و کیفیت سرد و تر میل کند تا سوء مزاج و بیماری او تشدید نشود و مزاج به تعادل برگردد.
مزاج طبیعی مغز سرد و تر است اما ممکن است به دلایل مختلف دچار سوء مزاج یا غلبه خلطی شود و زمینه ساز بروز تغییرات خلقی و رفتاری گردد که عبارتند از:
گرمی جبلی ( سرشتی) مغز: سرعت افعال و حرکات و تیزی ذهن
سردی جبلی مغز: خواب زیاد، کسالت و دیر فهمی
خشکی جبلی مغز: بیداری زیاد، فکر و خیال زیاد
رطوبت جبلی مغز: کندی حواس، خواب زیاد و عمیق
سوء مزاج گرم مغز: بی قراری، بی خوابی، افکار مشوش، عصبانیت سریع
سوء مزاج سرد مغز: کسالت، کندی حرکات و افعال مربوط به مغز
سوء مزاج خشک مغز: بی خوابی، وسواس و افکار منفی زیاد
سوء مزاج تر مغز: خواب زیاد و فراموشی
بعضی بیماران دچار ضعف مغز میشوند و از اختلال در حس و حرکت و حتی تفکر و تخیل رنج میبرند. خوردن و بوییدن مواد خوشبو مانند دارچین، گلاب، زعفران، سیب برای آنها مفید است.
مزاجهای مختلف و تاثیر تغذیه بر رفتار و اخلاق
از مشخصات رفتاری افراد سرد مزاج این است که در شروع یک کار مشکل دارند و به اصطلاح دیر گرم میشوند اما گرم مزاجان کارها را به سرعت آغاز میکنند. ضعف و سستی و کندی در افعال و رفتار دیده شود نشانه سردی مزاج است در حالی که گرمی مزاج گاه باعث شتاب زدگی و عجله میشود و فردی با چنین ویژگی ممکن است ثبات رای نداشته باشد.
توام بودن افعال با اضطراب و تشویش نیز بر گرمی زیاد دلالت دارد. زود عصبانی شدن، خشمگین شدن، برانگیختگی سریع، بی اعتنایی به قضاوت دیگران در مورد خود، جرات، جسارت، پرسخنی، سرعت و پیوستگی کلام، قدرت و بلندی صدا نشانه گرمی مزاج هستند. افراد گرم مزاج اغلب بی قرار، تند و تیز، پرکار و فعال، پرجنب و جوش و پرانرژی هستند، حافظه خوبی دارند و از قدرت یادگیری و تجزیه و تحلیل بالایی برخوردارند، زود عصبانی شده و زود هم آرام می شوند.
تابستان است و یک گرم مزاج به خانه میآید!
فرض کنیم فردی با مزاج گرم و خشک در فصل تابستان و هوای گرم هنگام بازگشت به منزل نوشیدنی با طبع گرم بنوشد. در این شرایط ممکن است به شدت عصبانی شود. توصیه میشود از چنین فردی با یک شربت خنک مانند شربت سکنجبین، لیموی تازه، آلبالو یا زرشک پذیرایی شود.
به افراد با مزاج گرم و خشک توصیه میشود مصرف خیار، کدو، گشنیز، هندوانه، ماءالشعیر طبیعی، سوپ جو، حریریه بادام، شربت های متعادل مثل سکنجبین، گلاب، بوییدن عطرهای ملایم و خنک مانند بنفشه، گلاب، پوشیدن صندل و گوش دادن به نغمههای طیبعی مثل صدای دریا یا آب روان را به کار برند.
خصوصیات روانی افراد با مزاج گرم و تر این است که انسان های شجاع و جسور بوده، به طور معمول آرام هستند و دیر عصبانی میشوند اما هنگام عصبانیت ممکن است رفتارهای مخاطره آمیز داشته باشند.
در مورد خصوصیات روانی مزاج سرد و تر نیز باید اشاره کرد که افرادی کم انرژی و کند هستند، معمولا صبور و آرامند و کمتر عصبانی میشوند. رطوبت باعث انعطاف پذیری و خشکی باعث ثبات رای میشود.
گروه دیگر با مزاج سرد و خشک نیز افرادی دقیق، منظم، دور اندیش، محاسبه گر و ریزبین هستند.
نقش غذا در بروز بیماریهای سرد روانی
کسانی که دچار سردی روانی هستند افرادی منفی باف، بدبین، غم زده، افسرده و انزوا طلبند که مسائل را سخت و پیچیده ارزیابی میکنند.
زندگی افراد با سوء مزاج سرد و غلبه بلغم مثل حرکت آب به سمت سرازیری است و آنها مدام به جهت افکار منفی حرکت میکنند. همانطور که آب تنها وقتی حرارات ببیند و بخار شود بالا میرود، این افراد نیز برای مثبت اندیشی و رها شدن از منفی بافی باید از لحاظ مزاج اصلاح و غلبه اخلاط تعدیل شوند. مصرف خوراکیهای گرم موجب گرم شدن طبع مغز شده و معمولا نگرش مثبت پیدا میکنند. معمولاَ این منفی نگریها در زنان و مردان دیده میشود اما با توجه به شایع بودن سردی در خانمها این گروه بیشتر مستعد درگیری با افکار منفی هستند.