مثبت زندگی: واژن هم مانند دهان، پوست و قسمت‌های دیگر بدن، بوی مخصوصی دارد. در این ناحیه از بدن زنان، میکروبیوم‌هایی وجود دارد که اگر چه وجودشان برای بدن مفید است، اما بوی ناخوشایندی هم ایجاد می‌کنند. سلامت، تغذیه و عوامل دیگری در میزان و نوع این بو نقش دارند. تلاش برای از بین بردن این بوها به طور کامل می‌تواند منجر به عفونت یا ایجاد بوهای بدتر شود. اما می‌توان با شناخت انواع بوی بد واژن، آن را کاهش داد. قبل از هر چیز باید بدانید که نوع بوی بد واژن چیست و چرا چنین بویی در این ناحیه از بدن‌تان به وجود آمده است.
انواع بوی بد واژن
بوی بد واژن آزاردهنده است. وجود آن باعث می‌شود که معذب شوید و خجالت بکشید. خب، کاملا طبیعی است. هیچ‌کس دوست ندارد بوی بدی بدهد و موجب اذیت دیگران شود. به طور عادی و طبیعی، ناحیه واژن بدون بو نیست. همیشه این ناحیه از بدن زنان کمی بو می‌دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که این بو ناشی از فرومون‌هایی است که از بدن زن ترشح می‌شود و جاذبه جنسی را افزایش می‌دهند.
تغییرات هورمونی در زمان عادت ماهیانه، دوران یائسگی و بارداری باعث تغییراتی در بوی واژن می‌شود. در نتیجه، وجود بویی خفیف در واژن طبیعی است؛ اما اگر این بو شدید، تند و همراه با خارش و ترشحات باشد باید به متخصص زنان مراجعه و آن را درمان کرد.
۱. بوی ماهی
اگر بعضی از انواع باکتری در ناحیه واژن، رشد بیش از حد داشته باشند، امکان بروز عفونت پیش می‌آید. واژینوز باکتریالی کی از شایع‌ترین عوامل ایجاد بو و عفونت در زنان ۱۵ تا ۴۴ ساله است. این مشکل با افزایش PH در واژن و رشد غیرعادی بعضی باکتری‌ها رخ می‌دهد. واژینوز به خاطر تماس جنسی ایجاد نمی‌شود و پزشکان دقیقا نمی‌دانند که علت وقوع آن چیست. این مشکل معمولا چندان خطرناک نیست و با داروهای بدون نسخه برای تنظیم PH هم می‌توان آن را کنترل و درمان کرد. ژل‌های PH که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند، امکان ایجاد تعادل در سطح PH واژن را فراهم می‌کنند.
اگر بوی ماهی‌مانند ناشی از عفونت مذکور با مصرف داروهای بدون نسخه طی یک هفته یا بیشتر از بین نرفت، باید به پزشک زنان مراجعه کنید. رفع نشدن عفونت در این مدت می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که به مصرف آنتی بیوتیک نیاز دارید. شاید هم به بیماری مقاربتی تک‌تارچه مهبل مبتلا شده باشید. روش‌هایی برای جلوگیری از ابتلا به واژینوز باکتریال وجود دارد:
استفاده نکردن از دوش واژینال، زیرا تعادل PH در واژن را از بین می‌برد؛
استفاده نکردن از محصولات بهداشتی معطر. مثلا استفاده از نواربهداشتی یا تامپون عطری هم می‌تواند باعث تحریک عفونت در ناحیه واژن شود؛
پرهیز از برقراری روابط جنسی پرخطر. هر چند که واژینوز باکتریال، نوعی بیماری مقاربتی نیست اما برقراری رابطه با چندین شریک جنسی باعث به‌هم‌خوردن تعادل باکتریایی در واژن می‌شود و این مشکل را به وجود خواهد آورد.
۲. بوی مخمرمانند
بیشتر عفونت های قارچی، بوی شدیدی ندارند، اما همراه با ترشحاتی غلیظ و پنیری هستند و بویی شبیه بوی تخمیر و آبجو می‌دهند. اگر اطراف واژن خارش دارید، شاهد قرمز شدن آن هستید یا بعد از ادرار در این ناحیه درد دارید، احتمالا دچار عفونت قارچی مهبل شده‌اید. عفونت قارچی در زنان مبتلا به دیابت معمولا بیشتر از دیگران است. زیرا قارچ از قند تغذیه می‌کند و در ترشحات این افراد، گلوکز بیشتری وجود دارد. در صورت مواجهه با این بو و مشکل باید با پزشک‌تان صحبت کنید تا راهی پیش پایتان قرار بدهد یا دارویی بدون نسخه به شما معرفی کند.
برای جلوگیری از بروز عفونت‌های قارچی، راهکارهای زیر را در نظر داشته باشید:
از محصولات بهداشتی عطری استفاده نکنید؛
فقط در صورت لزوم، آنتی‌بیوتیک مصرف کنید. مصرف نادرست این داروها باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید و رشد قارچ در ناحیه واژن می‌شود؛
برقراری ارتباط جنسی دهانی با کسانی که در ناحیه دهان دچار برفک هستند هم عفونت قارچی را تحریک می‌کند؛
خشک و تمیز نگه‌داشتن واژن هم راهی برای مقابله با قارچ‌هایی است که در نواحی مرطوب رشد می‌کنند. بعد از دست‌شویی و حمام، خود را خشک و لباس‌زیر و مایوی خیس را هم سریعا عوض کنید.
۳. بوی کپک و ماندگی
اگر به فعالیت‌های بدنی و ورزش مشغول باشید و عرق در منافذ لباس‌تان اسیر شود، احتمالا بویی شبیه کپک و ماندگی به وجود می‌آید. استفاده از لباس‌های ورزشی نایلونی و پلاستیکی باعث می‌شود تا عرق کنید و بوی بدی در ناحیه واژن‌تان ایجاد شود. پس یکی از دلایل ایجاد بوی بد واژن استفاده از لباس‌هایی نامناسب است که تعریق را تشدید می‌کنند. بعد از ورزش و فعالیت‌های بدنی حتما دوش بگیرید و از مواد شوینده ملایم استفاده کنید. ضمنا لباس زیری را که با آب یا به خاطر عرق کردن، خیس شده، سریع دربیاورید و تا حد امکان، لباس‌های نخی یا لباس‌هایی با آستر نخ به تن کنید.
۴. بوی گندیدگی
در میان انواع بوی بد واژن، گندیدگی نگران‌کننده‌ترین بویی است که باید حتما آن را پیگیری کنید. مثلا تامپونی که چند روز در واژن مانده باشد، چنین بویی می‌دهد. علت بوی گندیدگی، رشد بیش از حد باکتری‌ها در یک محیط محدود و بسته است. برای درمان و از بین بردن این بو باید به متخصص زنان مراجعه کنید. تامپونی که برای مدتی طولانی داخل واژن بماند، احتمال بروز سندرم شوک سمی را هم بالا می‌برد. این سندرم بسیار خطرناک و کُشنده است.
چنانچه بیش از هشت ساعت از قرار گرفتن تامپون در واژن‌تان گذشته یا اصلا یادتان نمی‌آید که چه مدت این وسیله در واژن‌تان بوده است و نشانه‌هایی شبیه آنلونزا (حالت تهوع، درد، تب در شما بروز کرده، باید سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
۵. بوی فلز
بوی بد واژن می‌تواند شبیه بوی فلزات باشد. عجیب است، نه؟ زمانی که پریود می‌شوید، ترشحات خونی این دوران می‌توانند PH واژن را تغییر بدهند. این تغییرات بویی شبیه مس یا قلع در واژن به وجود می‌آورد. برای از بین بردن چنین بویی باید ناحیه آلت تناسلی را با صابون‌های ملایم شست‌وشو دهید. اما در این کار زیاده‌روی نکنید، زیرا صابون‌ها به ویژه نمونه‌های عطری آنها می‌توانند تعادل PH واژن را از بین ببرند.
۶. بوی وایتکس
یکی دیگر از انواع بوی بد واژن، بویی شبیه وایتکس یا ماده شیمیایی آمونیاک است. واژن معمولا بوی ماهی و بعضی‌اوقات بوی آمونیاک می‌دهد. احتمال اینکه چنین بویی به خاطر بوی ادرار در ناحیه واژن ایجاد شود، کاملا منطقی است؛ به‌ویژه اگر بدن بدون آب یا اصطلاحا دی‌هیدراته باشد.
آمیزش جنسی (به‌ویژه زمانی که اسپرم‌ها PH اندکی داشته باشند) یا استفاده از روان‌کننده‌ها و اسپرم‌کُش‌ها هم می‌تواند باعث به وجود آمدن چنین بوهایی شود. بعد از استشمام چنین بویی، چند روز صبر کنید و اگر بو همچنان در ناحیه واژن وجود داشت، به متخصص زنان مراجعه کنید.
۷. بوی شیرینی
اگر بویی با رگه‌هایی شیرین در ناحیه واژن احساس کردید، احتمالا باید به دنبال اصلاح رژیم غذایی‌تان باشید. وجود چنین بویی حداقل در مقایسه با بوی گندیدگی چندان نگران‌کننده نیست، اما این مورد هم باید حتما پیگیری شود. مثلا مصرف بعضی مرکبات می‌تواند چنین بویی ایجاد کند.
مارچوبه و سیر هم در بوی ترشحات واژنی، تغییراتی به وجود می‌آورند. قارچ هم در بعضی موارد باعث به وجود آمدن بوهای شیرین در واژن می‌شود. در این صورت باید از داروهای درمان قارچ بدون نسخه استفاده یا به متخصص زنان مراجعه کنید.
راه‌های جلوگیری از بوی بد واژن
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، بوی بد واژن اجتناب‌ناپذیر است. در هر حال، درصدی از این بو در این ناحیه وجود خواهد داشت. اما روش‌هایی برای کاهش و کنترل بوی واژن وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره شده است:
۱. رعایت بهداشت
رعایت بهداشت ناحیه تناسلی تا حد زیادی از بوی بد واژن جلوگیری می‌کند. برای نظافت این ناحیه به نکات زیر توجه کنید:
برای پاک کردن خود بعد از مدفوع، دستمال را از جلو به عقب بکشید تا ذرات باقی‌مانده مدفوع به داخل واژن راه پیدا نکنند.
بلافاصله بعد از آمیزش جنسی ادرار کنید.
از صابونی با عطری ملایم برای شست‌وشوی ناحیه تناسلی استفاده کنید. ورود صابون به واژن می‌تواند باعث برهم‌خوردن تعادل PH در این ناحیه شود و عفونت و بویی بدتر به وجود بیاورد. پس در استفاده از مواد بهداشتی برای این قسمت از بدن دقت کنید.
روزانه، لباس زیر خود را عوض کنید. اگر هم هر روز این کار را انجام نمی‌دهید، زمانی که کثیف و مرطوب می‌شود حتما آن را تعویض کنید.
لباس‌های زیر را با مواد شوینده بدون بو بشویید.
بعد از تعریق و ورزش کردن دوش بگیرید.
در صورت وجود بوی بد واژن باید این ناحیه را با آب بشویید. در فواصل دوش گرفتن‌ها، برای از بین بردن بو و عرق از دستمال بهداشتی برای پاک کردن ناحیه تناسلی استفاده کنید.
۲. محصولات قاعدگی
بوی بد واژن در زمان قاعدگی برای بعضی از زنان تشدید می‌شود. این بو در بعضی از افراد شبیه آهن است و در برخی دیگر مانند آمونیاک. بعضی از محصولاتی که در زمان قاعدگی استفاده می‌شود، بوی بد واژن را افزایش می‌دهد. برای کاهش اثرات این محصولات به موارد زیر توجه کنید:
اجازه ندهید که نواربهداشتی خیس و مرطوب شود و برای مدتی طولانی در لباس زیر باقی بماند. استفاده از محصولات بهداشتی داخلی مانند کاپ یا فنجان قاعدگی هم می‌تواند به جلوگیری از بوی بد و عفونت کمک کند.
۳. اثرات آمیزش جنسی
بعضی از زنان بعد از آمیزش جنسی، بویی شبیه بوی ماهی در ناحیه واژن احساس می‌کنند. این بو می‌تواند نشانه‌ای جدی از وجود واژینوز باکتریال باشد. افرادی که به این عفونت دچار نیستند، بعد از آمیزش جنسی با بوی ماهی کمتری مواجه می‌شوند. استفاده از برخی روان‌کننده‌ها هم بوی نامطبوعی در واژن به وجود می‌آورد. برای کاهش بوی بد واژن که ناشی از آمیزش جنسی است، موارد زیر را در نظر بگیرید:
برای جلوگیری از تداخل مایع منی و ترشحات واژن از کاندوم استفاده کنید. بهترین و مناسب‌ترین کاندوم را بخرید.
بعد از آمیزش جنسی، واژن و ناحیه تناسلی را با آب خالی بشویید و از دوش واژینال استفاده نکنید.
از روان‌کننده‌های معطر و بودار استفاده نکنید.
۴. پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها به وجود و حفظ باکتری‌های مفید در بدن از جمله در ناحیه واژن کمک می‌کنند و مانع از عفونت‌ها از جمله عفونت‌های قارچی می‌شوند. با کاهش عفونت‌ها، بوی بد واژن هم کمتر می‌شود. ضمن اینکه پریوبیوتیک‌ها، PH واژن را هم متعادل می‌کنند و همین دلیلی بر کاهش بوی بد واژن است.
۵. پوشش
امکان دارد، لباسی که می‌پوشید باعث به دام افتادن قطرات عرق، سلول‌های مرده پوستی، ترشحات، مایع منی جامانده از آمیزش و… در بافت خود شود. لباس‌های تنگ هم عامل مهمی در ایجاد بوی بد واژن هستند. لباس‌ها و لباس‌زیرهای تنگ و چسبان را کنار بگذارید و از لباس‌هایی با منافذی برای گردش هوا استفاده کنید یعنی لباس‌هایی است که به هوا اجازه گردش در بافت خود را می‌دهند و معمولا از جنس نخ هستند. لباس‌های زیر نخی، رطوبت را در خود نگه نمی‌دارند و به همین خاطر باکتری و بوی بد هم ایجاد نخواهند کرد.
۶. رژیم غذایی
مصرف بیش از حد غذاهای شیرین باعث تولید قارچ و بوی بد واژن می‌شود. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد، مواد غذایی با بوهای تند مانند پیاز و قهوه هم می‌توانند باعث تغییر بوی عرق و ترشحات بدن شوند. تحقیقات علمی اندکی درباره اثرات مثبت مواد غذایی خاص بر بوی بد واژن انجام شده است. اما به نظر می‌رسد که کرفس، هندوانه و سیب در کاهش بوی واژن اثرات مثبتی دارند. نوشیدن مقادیر زیاد آب و پرآب نگه داشتن بدن هم می‌تواند مانع از رشد باکتری‌های واژنی شود. ضمن اینکه عرق را هم رقیق‌تر و کم‌بوتر می‌کند. در نتیجه ترشحات واژنی هم بوی کمتری تولید خواهند کرد.
