مثبت زندگی: اختلال وسواسی- اجباری (OCD) یک اختلال روانی است که باعث میشود فرد بیش از اندازه درگیر افکار (وسواس) و اعمالی (اجباری) شود که قادر به کنترل و یا توقف آنها نیست. افراد مبتلا به OCD اغلب مبتلا به اضطراب و افسردگی نیز هستند اما همه این شرایط قابل درمان است.
OCD چیست؟
OCD باعث میشود افکار مشابهی (وسواس) داشته باشید و رفتارهای مشابهی (مجدد) را چندین بار تکرار کنید. این رفتار ممکن است شامل شستشوی مداوم دستها، شمارش، بررسی دائم یک مورد خاص (مانند چندین بار بررسی اجاق گاز برای اطمینان از خاموش بودن آن) یا تمیز کردن شود. گاهی اوقات این وسوسهها یا اجبارها منطقی نیستند. فرد ممکن است یکی از علائم وسواس فکری و یا اجبار رفتاری را از خود نشان دهد، اما اکثر افراد مبتلا به OCD با هر دو مورد درگیر هستند.
افراد مبتلا به OCD این رفتارها را به این امید که افکار وسواسی متوقف شوند، تکرار میکنند. اما انجام دادن این اعمال تنها مدت کوتاهی آنها را به آرامش میرساند در حالی که نادیده گرفتن آن افکار نیز مضطربشان میکند. عدم درمان، وسواس فکری و انجام اعمال تکراری میتواند زندگی را مختل کند اما درمان درست بسیار کمک کننده است.
علايم OCD
افراد مبتلا به OCD اغلب افکار و رفتارهای شدید و غیرقابل کنترلی دارند که به شدت بر کار، تحصیل، زندگی و روابطشان تاثیر میگذارد.
- ترس از میکروب یا آلودگی
- افکار ناخواسته یا تابو درباره موضوعاتی مانند رابطه جنسی، مذهب یا خشونت
- افکار تهاجمی نسبت به دیگران یا خودتان
- تمیز کردن بیش از حد و یا شستشوی دست (این مورد در میان زنان شایعتر است)
- مرتب کردن اشیا به شیوهای دقیق
- بررسی مداوم مواردی مانند قفل بودن در یا خاموش کردن اجاق گاز
- شمارش اجباری اعداد
افراد مبتلا به OCD روزانه چندین بار این افکار (وسواس) و رفتارها (اجبار) را تجربه میکنند.
اگر والدین، خواهر یا برادر شما OCD داشته باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که شما نیز به این بیماری مبتلا شوید . همچنین افرادی که در دوران کودکی مورد آزار قرار گرفتهاند بیشتر احتمال دارد OCD را تجربه کنند.
دلایل ایجاد OCD
هیچ کس نمیداند چه عاملی باعث ایجاد OCD میشود. محققان بر این باورند که ژنتیک و محیط زیست میتواند نقش مهمی داشته باشد. در حال حاضر نیز آنها تلاش میکنند دریابند آیا تغییر ساختار مغز در بیماران OCD میتواند منجر به این وضعیت شود یا خیر.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به OCD هستند؟
تقریبا یک نفر در هر 100 آمریکایی به OCD مبتلاست و نیمی از این افراد با انواع شدیدی از این بیماری دست به گریبانند. افراد مبتلا به OCD بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به بیماریهای روحی و روانی، مانند افسردگی و اضطراب قرار دارند، همچنین اختلالات خوردن در زنان مبتلا به OCD رایجتر است.
اگر والدین، خواهر یا برادر شما OCD داشته باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که شما نیز به این بیماری مبتلا شوید . همچنین افرادی که در دوران کودکی مورد آزار قرار گرفتهاند بیشتر احتمال دارد OCD را تجربه کنند. برخی از زنان مبتلا به OCD گزارش میکنند که علائم آنها در دوران قاعدگی، بارداری و یا بعد از بارداری، زمانی که سطح هورمونها تغییر میکند، بدتر میشود.
چه مشکلات سلامتی دیگری با OCD مرتبط است؟
گاهی اوقات افراد مبتلا به OCD سایر شرایط روحی و روانی مانند افسردگی، اختلالات خوردن، سوء مصرف مواد یا اختلالات اضطرابی را نیز به همراه دارند. هنگامی که یک فرد چنین شرایطی دارد، تشخیص و درمان OCD اغلب دشوارتر است.همچنین یک فرد میتواند علائم OCD را به همراه یا به عنوان بخشی از اختلالات مغزی دیگری مانند سندرم توره بروز دهد.
تشخیص درست و درمان اختلالات دیگر برای پیدا کردن درمان اصلی OCD بسیار مهم است.
OCD چگونه تشخیص داده می شود؟
یک متخصص سلامت روانی میتواند OCD را تشخیص دهد. او با شما درباره علائم، افکار، رفتار و سابقه پزشکی خانواده صحبت خواهد کرد.
گاهی اوقات تشخیص OCD دشوار است، زیرا علائم آن به سایر شرایط سلامت روانی مانند اختلالات اضطرابی شباهت دارد. ممکن است OCD و چنین بیماریهایی را با هم داشته باشید. از طرفی هر فردی که وسواس یا اجبار را تجربه میکند، مبتلا به OCD نیست. OCD، اختلال روانی یا عاطفی شدیدی را به همراه دارد که بر کارهای روزمره در محل کار، مدرسه یا خانه تاثیر میگذارد.
همچنین به طور متوسط، در اکثر افراد OCD تا سن ۱۹ سالگی تشخیص داده میشود، اما معمولا در دختران این عدد بالاتر از پسران است.
OCD چگونه درمان می شود؟
روشهای رفتار درمانی و دارویی میتواند به افراد مبتلا به OCD کمک کند. یک نوع رفتار درمانی به نام “قرار گرفتن در معرض و پیشگیری از پاسخ” وجود دارد که اغلب برای درمان OCD استفاده میشود. در این نوع درمان، فرد در معرض هرگونه عامل که افکار وسوسه انگیزی به همراه دارد قرار میگیرد و سپس آموزش میبیند که چگونه از انجام اعمال اجباری جلوگیری کند، چگونه با اضطراب عدم بروز واکنش در برابر افکارش کنار بیاید و چگونه افکار وسواسیاش را متوقف کند.