دنیای بازی و دنیای خانواده – بخش اول
مثبت زندگی:ارتباط با کودک و نوجوان همیشه موضوعی چالشبرانگیز است؛ فرقی نمیکند که طرف دیگر این ارتباط، والدین باشند یا معلمها. والدین و معلمان برای پرورش کودکان و نوجوانان دردسرهای بسیاری میکشند؛ ولی تا از آنها غافل میشوند، فرزندان و شاگردانشان سرگرم «بازی» میشوند. بازيها در دل خود ويژگيهايي دارند که میتوانند افراد را در هر سني جذب و ميخکوب کنند. ما ميتوانيم این ويژگيهای بازيها را وارد زندگي واقعي کنيم تا فعاليتهاي خستهکننده را به فعاليتهايی جذاب تبديل کنيم. مثلاً از بازیها برای ارتباط با فرزندانمان استفاده کنیم.
چه چیزی در بازیها وجود دارد که انسان را در هر سن و سالی به خود جذب میکند و بدون امر و نهی، ساعتها سرگرم نگه میدارد؟
پاسخ به این پرسش باعث شد، در دهۀ اخیر، مفهومی به نام «گیمیفیکیشن» ایجاد شود و به سرعت در همۀ حوزهها، از آموزش و بازاریابی تا ورزش و محیط زیست، وارد شود. نکتۀ کلیدی گیمیفیکیشن این است که میتوان با بهکارگیری ویژگیهای جذاب بازی در حوزههایی که ماهیت بازی ندارند، آنها را به فعالیتهایی جذاب تبدیل کرد.
برای نمونه، رابطۀ بازیکن با «راهنمای بازی» را در نظر بگیرید. بازیکن بهراحتی حرف راهنمای بازی را میپذیرد، ولی همین بازیکن حرف پدر خود را بهآسانی نمیپذیرد. نمیتوان رابطۀ پدر و فرزند را مثل رابطه راهنمای بازی و بازیکن کرد؟ تصور کنید فرزندان، پدرشان را بهعنوان راهنمای بازی زندگیشان ببیند.
با «گیمیفیکیشن» یا «بازی واری»، میتوان یک فعالیت را با استفاده از قوانین «بازی ها» تبدیل به یک کار سرگرم کننده کرد و بازیکنان (که میتوانند فرزندان باشند) را ترغیب کرد تا در این «شبه بازی» شرکت کنند.
فعالیتهایی مانند «درس خواندن» یا «مسواک زدن» در حالت عادی، فعالیتهایی غیرجذاب و اجباری هستند. ولی همینها را میتوان در قالب بازیها به فعالیتهایی جذاب تبدیل کرد!
يکي از ويژگيهاي بازيها پاداش دادن است. اما پاداشها فقط مادي نيستند…
ویژگیهای بازی
قبل از اينکه دربارۀ انواع پاداشها صحبت کنیم، باید این موضوع را توضیح دهیم که ما بیشتر پاداشها را مادي به حساب آوردهايم و با توجه به این طرز تفکر شايد بعضي از مثالهايي که بهعنوان پاداش در زندگي واقعي زده ميشود، در ابتدا خيلي پاداشگونه به نظر نرسد. اما به «بازيها» اعتماد کنيد و مشابه پاداشهاي بازيها را در زندگي واقعي هم اجرا کنيد و از نتايج آن شگفتزده شويد.
انواع پاداش
پاداشهای مبتنی بر جایگاه
حتماً در میان اطرافيان خود، افرادي را دیدهاید که «کلش» بازي ميکنند و از اينکه به سطح ۵۰ يا ۱۰۰ رسيدهاند يا از اينکه در بين ۱۰۰ نفر، بهترين مهاجم هستند، احساس غرور ميکنند.
وقتي در يک بازي، نتايج اعلام شده و رتبهها مشخص میشود، بازيکن پاداش دريافت ميکند. در بازیها، این پاداشها در قالب مدالها و یا جدول برندگان به بازیکن داده میشود. اين نوع پاداشها در زندگي واقعي هم ميتوانند کاربرد بسیاری داشته باشند و اتفاقاً هزینهای هم ندارند. بهعنوان مثال:
اعطای لقب «مرد خانواده» به پسران
اعطای لقب «مادر خانه» به دختران
پاداشهای مبتنی بر قدرت و آزادی
در بازیها، این پاداشها شامل مواردی مانند قدرتهای ویژه و نیز حق انتخاب است؛ مثلاً بازیکن بتواند بازیکن مقابل را با یک حرکت گرز نابود کند؛ در حالی که حریفش فقط یک شمشیر دارد. و یا اینکه به او اجازه داده شود که بین کاراکترهای مختلف یکی را انتخاب کند و یا بتواند لباسهای متنوعی به تن کاراکتر بپوشاند.
در خانواده نیز برای داشتن رابطۀ بهتر و صمیمیتر با فرزندان ميتوان موارد زير را مثال زد:
امکان انتخاب هدیۀ روز تولد
امکان انتخاب لباس
امکان انتخاب مهماني آخر هفته (رفتن به خانۀ خاله، عمو يا …)
امکان انتخاب بين بازيهاي مختلف و يا ساعات بازيکردن
ادامه دارد…