مثبت زندگی: آریتمی قلبی زمانی ایجاد میشود که جریان تپشی که ضربان قلب را هماهنگ می‌کند به درستی کار نکند و این باعث میشود که قلب ما سریعتر و یا آهسته‌تر و یا نامنظم‌تر بزند. آریتمی ممکن است علائم و نشانه‌های ناخوشایند و حتی تهدید کننده‌ای را برای زندگی ایجاد کنند. از آنجائیکه آریتمی‌های ناراحت کننده اغلب بدتر میشود شما باید با اتخاذ شیوه زندگی سالم خطر آنها را کاهش دهید.
علائم آریتمی قلبی
آریتمی قلبی ممکن است هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد نکنند و همین طور علامت و نشانه‌های قابل توجه هم لزوماً به این معنی نیست که شما یک مشکل جدی دارید.
این علائم عبارتند از:
- ضربان قلب مسابقه (تاکی کاردی)
- ضربان قلب آهسته (برادی کاردی)
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- تعریق
- سرگیجه
- غش کردن و خستگی
زمان مراجعه به پزشک
آریتمی‌ها ممکن است موجب یک ضربان قلب اضافی یا احساس ناراحتی شوند و یا حتی ممکن است احساس کنید که ضربان قلب شما خیلی آهسته یا خیلی سریع می‌زند.
علاوه بر این علائم، علائم دیگری وجود دارند از قبیل :
- تنگی نفس
- خستگی
- سرگیجه
- درد و ناراحتی قفسه سینه
اگر به طور ناگهانی یا به طور غالب هر کدام از این علائم را در زمانی که انتظار نداشتید احساس کردید از خدمات فوری پزشکی استفاده کنید.
علت آریتمی قلبی
– حمله قلبی که در حال حاضر اتفاق می افتد
– اسکار بافت قلب ناشی از یک حمله قلبی قبلی
– تغییرات ساختمان قلب ازقبیل کاردیومیوپاتی
– عروق مسدود شده در قلب شما (بیماری عروق کرونر)
– فشارخون بالا، شش غده تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)
– غده تیروئید ضعیف (کم کاری کاری تیروئید)
– کشیدن سیگار
– مصرف پیش از حد الکل یا کافئینچ
– استعمال مواد مخدر
– دیابت
– ژنتیک
– وقفه تنفسی در خواب
– استرس
– دارو ها و مکمل های غذایی ازجمله داروهای آلرژی و سرماخوردگی بدون تجویز
ضربان قلب نرمال چیست؟
قلب ما از چهار حفره تشکیل شده است. دوحفره در بالا دهلیز نام دارد و دو حفره در پائین بطن نام دارد. ریتم و ضربان قلب به طور طبیعی توسط یک ضربان ساز طبیعی بنام گره سینوسی- دهلیزی واقع در دهلیز راست کنترل میشود.
این گره به طور خودکار امواجی را ایجاد می‌کند که ضربان قلب شروع میشود. این امواج از دهلیزها می‌گذرند و باعث میشوند خون به درون بطن‌ها پمپ شود. زمانی که امواج به بطن‌ها رسیدند، منقبض میشوند و خون را به ریه‌ها و تمام بدن می‌رسانند. در یک قلب سالم این پروژه به آرامی انجام میشود در نتیجه ضربان قلب آرام آرام به میزان ۶۰ الی۱۰۰ ضربه در دقیقه میرسد.
انواع آریتمی قلبی
پزشکان انواع آریتمی‌ها را براساس سرعت ضربان قلب نامگذاری می‌کنند:
۱-تاکی کاردی: یک ضربان قلب سریع است که قلب در حالت استراحت بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه می‌زند.
۲-برادی کاردی: یک ضربان قلب آهسته است که قلب در حالت استراحت کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه می‌زند.
همه تاکی کاردی‌ها و برادی کاردی‌ها به این معنی نیست که شما بیماری قلبی دارید برای مثال در طول ورزش این نرمال است که ضربان قلب شما افزایش یابد و به معنی بیماری نیست و یا در طول خواب و زمان‌های استراحت عمیق ضربان قلب شما آهسته می‌زند.
تاکی کاردی دهلیزی
۱-فیبریلاسیون دهلیزی: فیبریلاسیون دهلیزی یک ضربان قلب سریع است که توسط سیگنال‌های نامنظم در دهلیز بوجود می آید که این سیگنالها باعث یک انقباض سریع ِغیر قابل هماهنگ و ضعیف در دهلیزها میشوند چون در این حالت سیگنال های نامنظم و بی قاعده ای به گره ی AV میرسد معمولا باعث میشوند ریتمی سریع و بی نظمی در بطن ها هم بوجود بیاید.
فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است موقت باشد اما بعضی از آنها تا زمانیکه تحت درمان قرار نگیرند پایان نمی یابند. فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است باعث عوارض جدی از قبیل سکته مغزی شود زیرا خون درون دهلیزها میماند و احتمال لخته وجود دارد.
۲-لرزش دهلیزی: لرزش دهلیزی شبیه فیبریلاسون دهلیزی است با این تفاوت که ضربان قلب در فلاتر دهلیزی سازمان دهی شده تر و ایمپالس های الکتریکی ریتمیک تر است.
۳-تاکیکاردی فوق بطنی: تاکی کاردی فوق بطنی واژه گسترده ای است و شامل انواع زیادی از منشا آریتمی های بطن در دهلیز یا گره AVاست.
۴-سندروم وولف -پارکینسون -وایت: این سندروم یک نوع تاکی کاردی فوق بطنی است که در آن یک مسیر اضافی بین دهلیز و بطن وجود دارد که در هنگام تولد ظاهر می شود. این مسیر اضافه باعث می شود، سیگنال ها بدون عبور از گره یAVبه بطن برسند و باعث می شود اتصال کوتاه تر شده و ضربان قلب سریعتر شود.
تاکی کاردی در بطن
۱-تاکی کاردی بطنی: تاکی کاردی بطنی یک ضربان قلب سریع و منظم و با قاعده است که با سیگنال‌های الکتریکی غیر طبیعی در بطن‌ها ایجاد میشود این ضربان قلب سریع اجازه نمی‌دهد که بطن‌ها پر شده و به طور موثر منقبض شود. تاکی کاردی بطنی می‌تواند جز اورژانس‌های پزشکی باشد و بدون تسریع درمانی می‌تواند منجر به فیبریلاسیون بطنی شود .
۲-فیبریلاسیون بطنی: یک نوع آریتمی قلبی است که می‌تواند مرگبار باشد. این حالت باعث میشود بطن‌ها به جای پمپاژخون بی فایده به ارتعاش در بیایند بدون یک ضربان قلب موثر و فشارخون افت کند.
همچنین جریان خون به ارگان‌های حیاتی کاهش پیدا کند. یک فرد مبتلا به فیبریلاسیون بطنی درعرض چند ثانیه دچار سنکوپ میشود و غش می‌کند و به زودی تنفس نخواهد داشت.
اگر این اتفاق افتاد این مراحل را دنبال کنید:
– باشماره 115 یا هر شماره اضطراری در منطقه خود تماس بگیرید.
– اگر در آن نزدیکی شخصی که به CPR(احیای قلبی -ریوی ) آشنا باشد وجود ندارد CPRدستی انجام دهید و با سرعت ۱۰۰تا ۱۲۰ مرتبه در دقیقه مرکز قفسه سینه فرد را به شدت فشار دهید تا امدادگران برسند. شما نیازی به دادن تنفس ندارید.
– اگر در نزدیکی شما شخصی وجود دارد که به CPR آشنا است در صورت لزوم می‌توانید از او کمک بگیرید زیرا می‌تواند به حفظ جریان خون کمک کند.
– یکسری دستگاه‌های دفیبریلاتور خارجی و قابل حمل وجود دارند که اتومات هستند و نیازی به آموزش برای استفاده از این دستگاه وجود ندارد بلکه آنها برنامه ریزی شده هستند و خودکار عمل می‌کنند. برای دادن شوک الکتریکی از آنها استفاده میشود. این دستگاه‌ها در هواپیما و مراکز خرید و ماشین‌های پلیس وجود دارند و حتی می‌توان آنها را برای خانه هم خریداری کرد.
برادی کاردی- یک ضربان قلب آهسته
داروهای خاصی که برای درمان بعضی از بیماری‌ها مانند فشارخون بالا استفاده می‌کنیم هم می‌تواند باعث کاهش ضربان قلب شود با این حال اگر ضربان قلب آهسته دارید و قلب شما خون کافی را پمپ نمی‌کند ممکن است یکی از انواع برادی کاردی را داشته باشید:
۱-سندروم سینوس بیمار: در این حالت گره سینوسی که مسئول تنظیم ضربان قلب شما است ایمپالس‌ها را به طور مناسب نمی‌فرستد و این ممکن است باعث کاهش ضربان قلب شما شود. سندروم سینوس بیمار می‌تواند ناشی از وجود یک اختلال در نزدیکی گره سینوسی باشد که باعث کاهش اختلال یا مسدود شدن حرکت امواج میشود .
۲-انسداد در هدایت: یک انسداد در راه‌های الکتریکی قلب ما در گره ی AV که بین دهلیز و بطن قرار گرفته است باعث کند شدن ضربان قلب میشود اگر سیگنال‌هایی که به گره AV میرسد مسدود شود سلول‌های خاصی در گره AV یا بطن‌ها یک ضربان قلب به طور مداوم هرچند کندتر را ایجاد می‌کنند.
عوامل خطر آریتمی قلبی
۱-بیماریهای قلبی مادرزادی
۲-فشارخون بالا
۳–نوشیدن بیش از حد الکل
۴–تنگی نفس انسدادی در خواب
۵-مشکلات تیروئیدی
مانند کم کاری یا پرکاری غده تیروئید: خطر ابتلا به بیماریهای عروق کرونر را افزایش می‌دهد و باعث میشود دیواره‌های بطن چپ ضخیم و سفت شود.
۶-دیابت
ریسک ابتلا به فشارخون بالا و بیماریهای عروق کرونر افزایش می‌یابد
۷-داروها و مکمل‌ها
بعضی از داروهای سرفه و سرماخوردگی بدون نسخه و بعضی از داروهای تجویزی
۸-عدم تعادل الکترولیت‌ها
مواد موجود در خون مانند پتاسیم, سدیم, کلسیم و منیزیم را الکترولیت می‌نامیم که به شروع ضربان الکتریکی در قلب کمک می‌کند و با بالا و پائین رفتن غلظت اینها در خون ایمپالس‌های الکتریکی قلب تحت تاثیر قرار می‌گیرد و به ایجاد آریتمی‌ها کمک می‌کند.
۹-مصرف کافئین یا نیکوتین
اینها باعث افزایش ضربان قلب و در نتیجه آریتمی قلبی میشوند. داروهایی مانند امفتامین و کوکائین به شدت بر قلب تاثیر می‌گذارند و منجر به انواع آریتمی‌ها و مرگ ناگهانی میشوند.
۱۰-بیماریهای قلبی
- بیماریهای عروق کرونر
- شریان‌های قلب تنگ شده
- حمله قلبی
- دریچه‌های غیر طبیعی قلب
- نارسایی قلب
- کاردیومیوپاتی
- سایر مشکلات قلبی و جراحی قلب قبلی
عوارض جانبی آریتمی قلبی
۱-سکته مغزی
زمانی که قلب شما از شدت تپش می‌لرزد این باعث میشود نتواند خون را به درستی پمپ کند و خون در قلب جمع میشود. این امر باعث ایجاد لخته شده که اگر این لخته کنده شود می‌تواند از قلب توسط جریان خون به مغز برود و باعث بسته شدن رگ‌های مغز و سکته مغزی شود.
بعضی از داروها مانند تخلیه کننده‌های خون باعث کاهش خطر سکته‌های مغزی و آسیب به سایر اندام‌ها میشود.
۲-نارسایی قلبی
اگر قلب به مدت طولانی غیر موثر پمپ کند منجر به برادی کاردی یا تاکی کاردی میشود که در نتیجه آن نارسایی قلب بوجود می‌آید. در این حالت کنترل میزان آریتمی‌ها عملکرد قلب را بهبود می‌بخشد.
پیشگیری از آریتمی قلبی
برای پیشگیری از آریتمی قلبی باید روش زندگی سالم قلب داشته باشید که شامل موارد زیر است:
- خوردن مواد غذایی سالم مناسب قلب
- افزایش فعالیت بدنی
- اجتناب از کشیدن سیگار
- نگه داشتن وزن در محدوده نرمال
- محدودکردن یا اجتناب از مصرف کافئین و الکل
- کاهش استرس
استفاده از داروهای بدون نسخه با احتیاط زیرا بعضی از داروهای سرماخوردگی و ضدسرفه حاوی محرک هایی هستند که موجب افزایش ضربان قلب میشود.
