تکرر ادرار، علل و راههای درمان آن
مثبت زندگی: در اغلب افراد مثانه قادر به ذخیره ادرار است و فقط نیاز به 4 تا 8 بار در روز ادرار کردن است. نیاز به ادرار بیش از هشت بار در روز یا بیدار شدن در طول شب برای رفتن به دستشویی به معنای مصرف بیش از حد مایعات است یا نشانه بیماری است.
6 علت احتمالی تکرر ادرار
تکرر ادرار میتواند نشانهای از بسیاری از مشکلات مختلف از بیماری کلیه تا مصرف بیش از حد مایع باشد. هنگامی که تکرر ادرار همراه با تب، نیاز فوری به ادرار کردن و درد یا ناراحتی در شکم رخ دهد، ممکن است عفونت ادراری داشته باشید. سایر علل احتمالی تکرر ادرار عبارتند از:
1- دیابت: تکرر ادرار با مقدار غیر طبیعی ادرار نشانه اولیه دیابت نوع 1 و 2 است زیرا بدن تلاش میکند خود را از شر گلوکز غیر قابل استفاده رها کند.
2- بارداری: از هفتههای اول بارداری، رشد رحم به مثانه فشار وارد میکند و باعث تکرر ادرار میشود.
3- مشکلات پروستات: پروستات بزرگ شده میتواند به مجرای ادرار فشار وارد کند و جریان ادرار را متوقف کند. این مسئله باعث میشود دیواره مثانه تحریک پذیر شود. در این صورت مثانه حتی در حالتی که ادرار کمی دارد، شروع به انقباض میکند و باعث تکرر ادرار میشود.
4- سيستيت بینابینی(سندرم دردناک مثانه): این بیماری با درد در مثانه و ناحیه لگن همراه است. اغلب علائم شامل نیاز فوری و یا مکرر به ادرار کردن است.
5- استفاده از دیورتیک: این داروها که برای درمان فشارخون بالا و یا تولید سیال در کلیه استفاده میشود و مایع بیش از حد بدن را از بین میبرد، باعث تکرر ادرار میشود.
6- سکته مغزی یا سایر بیماریهای عصبی: آسیب به اعصابی که مثانه را تامین میکنند میتواند به مشکلات عملکرد مثانه منجر شود، از جمله نیازمندیهای مکرر و ناگهانی برای ادرار کردن.
علل کمتر شایعتر عبارتند از: سرطان مثانه، اختلال عملکرد مثانه و پرتودرمانی.
اغلب، تکرر ادرار نشانهای از مشکل نیست، بلکه خود مشکل است. در افرادی که مبتلا به سندرم مثانه فعال هستند، انقباضات ناخواسته مثانه منجر به تکرر ادرار میشود. این مسئله باعث میشود یک بار یا بیشتر در طول شب از خواب بیدار شوید و دستشویی بروید.
تشخیص علت تکرر ادرار
اگر تکرر ادرار باعث تداخل با زندگی شما شود یا همراه با سایر علائم مانند تب، درد پشت، استفراغ، لرز، افزایش اشتها و تشنگی، خستگی، ادرار مات یا خونی، یا ترشحات از آلت تناسلی یا واژن باشد باید به دکتر مراجعه کنید.
برای تشخیص علت تکرر ادرار، پزشک معاینه فیزیکی انجام میدهد و پرونده پزشکی شما را مطالعه میکند و سوالاتی مانند موارد زیر میپرسد:
آیا داروی خاصی مصرف میکنید؟
آیا علائم دیگری دارید؟
آیا فقط در طول روز یا در طول شب مشکل دارید؟
آیا بیش از حد معمول مایعات مینوشید؟
آیا ادرار تیرهتر یا روشنتر از حد معمول است؟
آیا مشروبات الکلی یا نوشابههای کافئین دار مصرف میکنید؟
طبق یافتههای مطالعه فیزیکی و پرونده پزشکی، پزشک آزمایشهایی را انجام میدهد، از جمله:
1- آزمایش ادرار: بررسی میکروسکوپی ادرار که شامل تعدادی از آزمایشات برای تشخیص و اندازه گیری ترکیبات مختلفی است که از ادرار عبور میکنند.
2- سيستومتري: آزمایشی که فشار داخل مثانه را اندازه گیری میکند تا ببیند مثانه چگونه کار میکند. سيستومتري برای تشخیص مشکل عضله يا عصب انجام میشود.
3-سيستوسکوپي: این آزمون به پزشک اجازه میدهد داخل مثانه و مجرای ادرار را با استفاده از یک ابزار نازک به نام سيستوسکوپ بررسی کند.
4- تستهای عصبی: آزمایشات تشخیصی و روشهایی که به پزشک کمک میکند تا اختلال عصب را تایید یا رد کند.
5- سونوگرافی: یک آزمایش تصویربرداری تشخیصی با استفاده از امواج صوتی برای تجسم ساختار داخلی بدن.
درمان تکرر ادرار
درمان تکرر ادرار به مشکلی که باعث ایجاد آن شده است مربوط میشود. به عنوان مثال، اگر دیابت عامل اصلی باشد، درمان شامل کنترل قند خون میشود. درمان مثانه بیش از حد فعال باید با درمانهای رفتاری آغاز شود، مانند:
1- بازآموزی مثانه
این شامل افزایش فاصله بین استفاده از دستشویی در طول دوره حدود 12 هفته است. این روش کمک میکند تا مجددا مثانه ادرار را به مدت طولانیتر نگه دارد.
2- تغییر رژیم غذایی
شما باید از مصرف غذاهایی که باعث تحریک مثانه میشود یا به عنوان دیورتیک عمل کند اجتناب کنید. این موادغذایی شامل کافئین، الکل، نوشیدنیهای گازدار، محصولات گوجه فرنگی، شکلات، شیرینیهای مصنوعی و غذاهای تند است. همچنین مهم است غذاهای با فیبر زیاد بخورید، زیرا یبوست ممکن است علائم سندرم مثانه فعال را بدتر کند.
3- نظارت بر مصرف مایع
برای جلوگیری از یبوست باید به اندازه کافی مایعات مصرف کنید اما قبل از خواب باید از نوشیدن مایعات اجتناب کنید، زیرا میتواند باعث تکرر ادرار شبانه شود.
4- تمرینات کگل
این تمرینها باعث تقویت عضلات اطراف مثانه و مجرای ادرار میشود و فوریت و فرکانس ادرار را کاهش میدهد. ورزش عضلات لگنی برای پنج دقیقه سه بار در روز میتواند کنترل مثانه را تغییر دهد.
درمان دارویی تکرر ادرار:
درمان ممکن است شامل داروهایی نظیر دارفناکین (Enablex)، دسموپرسین استات (Noctiva)، ایمی پرامین (Tofranil)، میابگرون (میربیتریک)، اکسیوبیتینین (دیتروپان)، پچ اسیبوتیون پوست (Oxytrol)، سلیفناسین (Vesicare) باشد. تلستروئیدین آزاد شده (دیتروم LA) و تروپوسیموز( Sanctura XR)، (Oxytrol) باشد. داریفناسین مخصوص افرادی است که بیش از دو بار در شب بیدار میشوند تا ادرار کنند.
گزینههای دیگری برای کسانی که به تغییرات شیوه زندگی و دارو پاسخ نمیدهند وجود دارد. داروی بوتاکس را میتوان به عضله مثانه تزریق کرد که باعث میشود مثانه را آرام کند، ظرفیت ذخیره سازی آن را افزایش داده و نشت را کاهش دهد.
انواع جراحی نیز موجود است. جراحی با حداقل تهاجمی شامل اعمال محرکهای عصبی کوچک فقط در زیر پوست است. اعصابی که کنترل کف لگن را انجام میدهند تحریک میشوند و دستگاهها میتوانند انقباضات اندامها و عضلات داخل کف لگن را کنترل کنند.