مثبت زندگی: حکم روزه گرفتن، تغذیه مناسب آن و مواردی از این دست از موضوعاتی است که هر ساله در آستانه ماه مبارک رمضان مطرح می‌شود، اما ماه رمضان امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا، با پرسش‌ها و باید‌ها و نباید‌های جدید و بیشتری رو به رو است.
میهمان ناخوانده‌ای به نام ویروس کرونا، با آمدنش همه چیز را دستخوش تغییر کرد و نه تنها برای برگزاری رسم و رسوماتی که ریشه دیرینه در فرهنگ و عرف و مذهب دارد، محل اِعرابی نگذاشته بلکه نوعی سردرگمی یا حیرانی را برجای گذاشته است.
حال هم که واپسین روزهای ماه شعبان را پشت سرمی گذاریم و با رویت هلال ماه، آغاز ماه مبارک رمضان را پیش رو داریم، حکم گرفتن روزه و این که چه بخوریم تا در کنار اجرای فریضه معنوی روزه داری، در چنگال کرونا گرفتار نشویم نقل محافل شده و همگان در رصد پاسخ چه کنیم های خود هستند.
موضوعی که باعث شد تا کوروش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی به پاسخ پرسش‌های عامه مردم بپردازد.
به باور این متخصص تغذیه، همانطور که در ماه رمضان می‌توان از فیض معنوی آن بهره مند شد اگر تغذیه مناسب نداشته باشیم ممکن است به جسم خود آسیب برسانیم. پس بهترین کار این است که ضمن بهره بردن از فیض معنوی این ماه، تغذیه سالمی داشته باشیم.
تغذیه مناسب افطار و سحرهای ماه مبارک رمضان چیست؟
متخصص تغذیه و رژیم درمانی درباره تغذیه مناسب در این ماه معنوی، گفت: به طور کلی همانطور که غیر از ایام ماه مبارک رمضان، باید یک رژیم متعادل و متناسب را دنبال کنیم در این ماه هم باید سعی کنیم حدفاصل افطار تا سحر حتما از همه گروه های غذایی استفاده کنیم.
یعنی در این فاصله باید در کنار پروتئین و غلات، حداقل سه بار میوه، سالاد و سبزی استفاده شود. سحر باید شامل پروتئین اعم از مرغ، ماهی یا گوشت قرمز، غلات اعم از برنج یا نان و قسمتی هم سالاد یا سبزیجات باشد.
صمدپور با رد باور برخی افراد که به اشتباه سحری نمی خورند، تاکید کرد: سحر بیدار شوند و حتما هم غذای کامل تری بخورند.
حتما در سحر از گروه سبزیجات استفاده شود به دلیل این که سبزیجات یا سالاد باعث می شود فرد دیرتر احساس تشنگی کند. همچنین از خوردن غذاهای شور یا زولبیا بامیه در سحر خودداری کنند و همان ترکیب غذایی ذکر شده مصرف شود. روزه داران، افطار را باید با یک لیوان شیر یا چای به همراه خرما شروع کنند و اگر وعده شام، غذایی سبک باشد بهتر است.
از مصرف نوشیدنی های کافئین دار، در وعده سحر خودداری شود
این رژیم درمانگر، با تاکید بر اینکه ساعات روزه داری و این مقدار گرسنگی هیچ مشکلی برای افراد سالم ایجاد نمی کند، گفت: با توجه به این که در روزهای آتی، با گرمای هوا مواجه هستیم افراد باید مواظب باشند بدنشان دچار کم آبی نشود و در صورتی که ضرورت ندارد، جلوی آفتاب و در محیط بیرون قرار نگیرند.
صمدپور در مورد مصرف چای، قهوه و به طور کلی نوشیدنی های کافئین دار که بنا بر قانون نانوشته ای افراد برای رفع تشنگی مصرف می کنند، گفت: اتفاقا این نوشیدنی ها دفع ادرار را زیاد و کم آبی ایجاد می کند. پس نباید به لیوان های چای مصرف شده تکیه کرد چرا که تبدیل به ادرار می شود و نقشی در کم آبی ندارد.
روزه داران حتما آب و سبزیجات و سالاد بیشتری میل کنند. همچنین نان سبوسدار را جایگزین نان سفید کنند ضمن اینکه اصلا نباید فراموش کرد که خوردن شیرینی در وعده سحر، قند را بالا می برد و باعث ترشح انسولین می شود و سپس به شدت افت قند را به دنبال دارد. درواقع با ایجاد تعادل در مصرف انواع غذاها در وعده سحری بهتر می توان رفع تشنگی کرد.
افراد دارای بیماری‌های زمینه ای در مورد روزه گرفتن چه کنند؟
این افراد حتما قبل از این که بخواهند شروع به روزه داری کنند با پزشک خود مشورت کنند. افراد دیابتی که انسولین می زنند یا افرادی که باید سر ساعت مشخص دارو مصرف کنند قاعدتا نباید روزه بگیرند. اما گروهی که دیابتی نوع دو هستند و می توانند دارو را در زمان افطار و سحر میل کنند و قند خون آنها کنترل است، با رعایت یک اصول تغذیه ای می توانند روزه بگیرند.
در روزهای کرونایی، چه کنیم با روزه داری؟
صمدپور درباره روزه داری در روزهای کرونایی توضیح داد: امروزه که در بحران و شرایط کرونا روزگار سپری می کنیم و شایع شده به دلیل این که روزه سیستم ایمنی را ضعیف و آب بدن کم می شود نباید روزه گرفت. اما واقعیت این است که با توجه به جدید بودن این بیماری، این حرفا مبنای علمی ندارد اما به طور کلی افراد سالم که هیچ بیماری زمینه ای ندارند در این دوران هیچ منعی برای روزه گرفتن ندارند.
موضوع شایع دیگر اینکه عنوان می شود برای رفع کرونا باید مرتب دهان را شست شو داد تا ویروس خارج شود. این شست و شوی مرتب دهان، منعی بر روزه ندارد و باطل کننده آن نیست چرا که روزه دار می تواند در طول روز، با آب معمولی دهان را شست و شو دهد و اگر ویروسی هم در حفره دهان باشد با این کار خارج می شود.
این متخصص تغذیه درباره افرادی که به نحوی سیستم ایمنی ضعیف دارند مانند افرادی که تحت معالجه شیمی درمانی هستند یا داروهای کورتن مصرف می کنند یا افراد سالمندی که به کم آبی حساس هستند هم توصیه کرد: این افراد باید حتما با پزشک مشورت کنند یا روزه گرفتن را به فصلی که روزها کوتاه تر است موکول کنند.
افرادی که کرونا گرفته و درمان شده‌اند می‌توانند روزه بگیرند یا خیر؟
این افراد اگر دو یا سه هفته از بهبودی کاملشان گذشته است، منعی برای روزه گرفتن ندارند. اما اگر به هر دلیل عارضه کرونا روی سیستم تنفسی شدید بوده و هنوز تنفس های معمولی و عادی ندارند نباید روزه بگیرند.
به طور کلی، در ۸۰ درصد موارد افرادی که کرونا می گیرند، شدت بیماری زیاد نیست و بعد از یک مدت خوب می شوند و منعی بر روزه ندارند.
استرس و ترس از بیماری کرونا، سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهد پس اگر کسی که خیلی زود سرما می خورد یا بیماری می گیرد باید نخست با ورزش و تغذیه مناسب استرس را کنترل کند سپس بداند بین افطار تا سحر چه غذایی مصرف کند تا نیازهای بدن تامین شود.
