مثبت زندگي: اين‌روزها به دليل سبك غلط زندگي؛ شقاق يا فيشر مقعد به يكي از شايع‌ترين بيماري‌ها تبديل شده و برای عموم مردم تقریبا یک چیز عادی است. شقاق مقعد یک شکاف بیضی شکل کوچک در سر مقعد است. و گاهي با بواسیر که آن هم با درد و خونریزی همراه است اشتباه گرفته می‌شود.
شقاق مقعدي (فيشر) چیست؟
شقاق مقعد (فيشر) یک بریدگی یا پارگی کوچک در اطراف سوراخ مقعد است. این بریدگی باعث ایجاد درد شدید شده و در حين مدفوع کردن و يا پس از آن باعث ایجاد خونریزی می‌شود. گاهی اوقات این شکاف به قدری عمیق مي‌شود که بافت عضلاني زیرين نمایان می‌شود و می‌توان آن را مشاهده کرد. نام فارسی این بیماری ترک‌خوردگی و چاک‌خوردگی و یا همان زخم شدن لبه داخلی مقعد بوده و در واقع نوعی زخم پوستی است.
دلايل ایجاد شقاق مقعد
يكي از اصلي‌ترين دلایل شكل‌گيري شقاق؛ يبوست (دفع سخت مدفوع) و یا اسهال طولانیمدت است. مدفوع سفت معمولا به مقعد و عضلات مقعدی فشار می‌آورد و در طولاني مدت خون‌رسانی به این ناحیه کمتر شده؛ عضلات آن سفت‌تر می‌شوند و در نتیجه منجر به پارگی و ایجاد شقاق مقعد می‌شود.
علل دیگر بروز شقاق عبارتند از:
_ زور زدن به هنگام زایمان
_ بيماری التهابی روده یا IBD
_ برخی از عفونت‌های منتقل شده از راه رابطه‌ی جنسی مانند تبخال یا سیفلیس
_ عفونت
_ سرطان
چه افرادى در خطر ابتلا به شقاق هستند؟
شقاق می‌تواند در هر سنی رخ دهد اما به طور معمول در کودکان و نوزادان بیشتر اتفاق ميافتد.زيرا یبوست، مساله‌ای رایج در بین این گروه سنی است. شقاق مقعد، معمولاً مشکل جدی نیست.
افراد مسن نیز به خاطر کاهش جریان خون در ناحیه‌ی مقعد، احتمال دارد به شقاق دچار شوند.
همچنين خانم‌ها باردار به دلیل زورزدن در هنگام زایمان و پس از آن نيز احتمال دارد که به شقاق مقعد دچار شوند.
علائم وجود شقاق يا فيشر مقعدي
شاخص‌ترين علامت وجود این بیماری، خارش يا سوزش به همراه درد شدید( كم یا مداوم) و خونریزی هنگام دفع مدفوع است. بيشتر افراد مبتلا به شقاق خونِ قرمزِ روشنی را در مدفوع یا روی دستمال توالت مشاهده می‌کنند. از ديگر علائم آن وجود یک توده‌ی پوستی کوچک یا گوشتی اضافي به نام «اسکین تگ» است که نزدیک به شکاف شكل مي‌گيرد.
پزشك متخصص، با مشاهده‌ی ناحیه‌ی اطرف مقعد به راحتی می‌تواند تشخیص بدهد که شقاق مقعد یا فیشر وجود دارد یا خیر؛ در بعضي موارد ممکن است یک معاینه‌ی مقعدی هم لازم باشد تا پزشك از تشخیص خود مطمئن شود. در اين روش پزشك از راه يك لوله‌ی باریک به نام آنوسکوپ درون کانال مقعد را مشاهده مي‌كند.
روش‌هاي درمان
اگر شقاق زود تشخيص داده شود خطري ندارد و پارگی سطحي مقعد می‌تواند بین ۴ تا ۶ هفته به خودی خود يا با درمان دارویی و توصیه‌های غذايي بهبود پيدا كند. اما اگر درمان بیشتر از ۸ هفته به طول بيانجامد، مزمن یا طولانیمدت تلقی می‌شود. شقاق مزمن معمولا نسبت به درمان طبی و دارویی مقاوم است و بايد حتما با دخالت جراحی بهبود پيدا كند.
روش‌های پیشگیری از بروز شقاق
در همه‌ی مواقع نمی‌توان از بروز شقاق مقعد پیشگیری کرد اما مي‌شود احتمال بروز آن را با روش‌هاي زير کاهش داد:
_ مصرف زیاد مایعات، خوردن غذاهای پر فیبر و ورزش منظم؛ براي جلوگیری از یبوست
_ خشک نگه داشتن ناحیه‌ی مقعد
_ تمیز كردن اطراف مقعد به طور کامل با آب گرم و صابون ملایم
_ درمان فوری اسهال
_ (در مورد نوزادان) تعویض منظم پوشک به دفعات
